teknik servis - arıza giderme 3

1. WİNDOWS 9X AİLESİNDE SORUN

GİDERME

1.1. WİNDOWS 9X AİLESİ

Windows 9x dendiği zaman farklı bir işletim sistemi aklımıza gelebilir. Aslında

Windows 9x, Windows 95 , ardından çıkan Windows 98 ve Windows 98’in devamı olan

versiyon Windows ME (Millennium edition)’ dir. Günümüzde Windows işletim sisteminin

XP (experience-tectübe), Media Center, Vista versiyonları kullanılmaktadır.

1.1.1. Kurulum İçin Gerekli Olan Minimum Donanım

Windows İşletim sistemlerinin yazılım mimarisindeki gelişmeler yeni çıkan versiyonlarının

daha güçlü donanımlara ihtiyaç duymasını gerektirmektedir. Bu nedenle işletim

sistemlerinin versiyonlarının gelişimi ile donanım gereksinimlerinin artması doğru orantılı

olarak nitelendirilmelidir. Tablo1.1’ de referans olarak Windows 98 işletim sisteminin sistem

gereksinimleri verilmektedir.

Windows 98 için minimum sistem gereksinimi:

İşlemci: 486DX / 66 MHz veya daha ileri bir işlemci.

Hafıza: 16 MB bellek; daha çok bellek başarımı arttırır.

Sabit Sürücü: Normal yükleme yaklaşık olarak 195 MB boş disk alanı gerektirir, ancak

seçtiğiniz yükleme seçeneklerine bağlı olarak 120 MB ile 295 MB arasında değişebilir.

Görüntü: VGA veya daha ileri çözünürlükte monitör.

Çevre birimleri/ Diğer: Microsoft Mouse veya uyumlu gösterme aygıtı.

Sürücü: CD-ROM veya DVD-ROM sürücüsü

Tablo1.1: Windows98 İşletim Sisteminin minimum donanım gereksinimi

Bu sistem gereksinimleri asgari olarak işletim sisteminin çalışması için örnek olarak

verilmiştir.

1.1.2. Hata ve Başlatma İletileri

Windows 9x kuruluşta ve kuruluştan sonra çeşitli hata, hata kodlarını ve

başlatma iletilerini verebilir. Bu hataların bir kısmı aşağıda belirtilmiş ve

çözüm yoları anlatılmıştır.

Hata: Windows’u eski Windows üzerine kurduysanız kurulumdan sonra bir

şey yapmaya gerek yok. Ancak Windows’u farklı bir dizine veya sıfırdan

kurduysanız kuruluş işleminden sonra, kullanacağınız programları yeniden kurmanız gerekir.

Kuruluş bittikten sonra bazı donanımlar düzgün çalışmayabilir. Örneğin internete girilmiyor,

sesler duyulmuyor, ekrandaki bir resim ya da görüntü kaliteli değildir.

Çözüm: Bu hataların nedeni donanımlara ait sürücüler tanıtılmamış veya eksik tanıtılmıştır.

Sürücüleri tanıtmak veya güncelleştirmek için Başlat-Ayarlar-Denetim Masası – Sistem -

Aygıt yöneticisi seçeneği seçilir. Doğru tanınmamış ya da tanıtılmamış sürücü seçilerek

Özellikler düğmesine basılır. Açılan pencereden Sırasıyla Sürücü – Sürücüyü Güncelleştir

seçeneği seçilir. Ekrana gelen yönergeler takip edilir. Yeni sürücüleri yükleyebilmek için

donanımlara ait disket veya CD’lerin olması gerekir.

Hata: Windows’u kurarken, Kuru çalıştırdığınız zaman yetersiz bellek mesajını

alabilirsiniz.

Çözüm: Bu hatanın nedeni kurulan işletim sistemi için kullanılan bellek yetersiz kalıyor.

Örneğin Windows Me için en az belleğin 32 MB olması gerekiyor. Bu hatayı çözmek için

sistemin RAM’ını yükseltmek gerekir.

Hata: Ekran çözünürlüğünü 640x480’den 800x600’e yükseltildiğinde fare oku dengesiz

davranıyor.

Çözüm: Fare sürücüsü ile ekran sürücüsü arasında bir çatışma olduğunu gösteriyor. Bunun

için Bilgisayarıma sağ tıklayın, Özellikler’e tıklayın ve Başarım sekmesini seçin. Sonra

Grafikler düğmesine basın ve Donanım ivmesi çubuğunu bir kademe sola kaydırın. Fareniz

düzelirse, bu bir sürücü çatışması olduğunu gösterir. Ya da fareniz bozulmuş olabilir. Başka

bir bilgisayarda deneyiniz.

Hata: Bilgisayar açıldığında “Memory test fail” hatasını veriyor.

Çözüm: Donanımsal bir problemdir. RAM’lar işlem yapmıyor. RAM ‘ları değiştirmek

gerekir.

Hata: Bilgisayarım simgesi sağ tıklanıldığında açılan pencereden Özellikler komutu

seçildiğinde Sistem Özellikleri penceresi ekrana gelmiyor. Ya da Denetim masasındaki

sistem simgesini çift tıklanıldığında Sistem Özellikleri penceresi ekrana gelmiyor

Çözüm: Bu problemin nedeni C:WindowsSytem klasöründe bulunan setupx.dll

dosyasının zarar görmüş veya silinmiştir.

Hata: Bilgisayar açıldıktan sonra Windows 98 logosu geçtikten sonra masa üstü geleceği

sırada ekran donuyor.

Çözüm: Ekran kartının sürücüsünden kaynaklanan veya ekranla ilgili bir problem vardır.

Bilgisayarı Güvenli moda açınız. (Güvenli mod ilerki konularda anlatılmıştır.) Bu hatayı

gidermek için Başlat – çalıştır komut satırına msconfig yazıp enter ya da tamam tuşuna

basınız. Açılan pencereden Config.Sys s e k m esini seçiniz. Açılan pencereden

device=C:windowscommanddisplay.sys con=(ega , , 1) satırının başında bulunan

kutucuğun içindeki işareti kaldırıp bilgisayarı yeniden başlatınız.

Hata: Windows kuruluşu sırasında SUWIN ile başlayan hata mesajları alıyorsanız aşağıdaki

durumlardan biri söz konusu olabilir:

Çözüm: Bilgisayarınızda yüklü bir virüs tarama programı vardır ve bu program bilgisayarın

açılışında çalışıyordur. Bu durumda anti virüs programı Windows’un kuruluşunu

engelleyebilir. Virüs tarama programının devre dışı bırakmak için bilgisayarınızı başlangıç

disketiyle açın.

BIOS ayarlarında virüs programı aktif hale getirilmiştir ve bu koruma Windows’un

kuruluşunu engelliyordur. Sistemin BIOS ayarlarına girilerek BIOS FEATURES SETUP

kısmında bulunan Virus Warning seçeneği Disabled ederek bu ayarı devre dışı bırakın.

Hata: Windows kuruluşu sırasında aşağıdaki hata iletilerinden herhangi birini alabilirsiniz.

Standart Kip: Geçersiz DPMI dönüşü

Standart Kip: MS-DOS Extender Hatası

Standart Kip: Hata düzenleyicisinde bilinmeyen yığılma.

Standart Kip: Yığın dolu

Çözüm: Edit a:config.sys yazarak(hard diskten açıyorsanız Edit c:config.sys yazarak) bu

dosya içinde EMM386.EXE satırının olup olmadığına bakın. Bu tür bir satır varsa bu satırı

silin ve bilgisayarı yeniden başlattıktan sonra kuru tekrara çalıştırın. Sorun tekrar devam

ediyorsa Edit a:config.sys yazarak (hard diskten açıyorsanız Edit c:config.sys yazarak) bu

dosaya içine aşağıdaki satırı ekleyin.

Device=c:windowsemm386.exe x= AOOO-FFF

Bilgisayarı yeniden başlattıktan sonra Kur’u tekrar çalıştırınız.

Hata: Windows kuruluşu sırasında ‘’Kur’un bu sürümü ile güncelleştirilemeyecek bir

işletim sistemi var. Windows Güncelleştirmesi edinin’’ mesajı verebilir.

Çözüm: Windows sürümü bir yükseltme sürümü değildir.Ya Windows’un yükselme

sürümünü bulup bunu yüklemeniz veya bilgisayarınızdaki Windows klasörünü silerek

Windows’u yeniden yüklemeniz gerekir. ( eski Windows klasörünü silmek istemiyorsanız

move Windows ‘’Winx’’ komutunu yazın. Böylece bilgisayarınızdaki Windows klasörünün

ismi Winx olarak değişecek ve Windows bu klasörü göremeyeceği için yüklemeye devam

edecektir.)

Hata: Windows 98'i kapatırken "MSGSRV32 CM8330SB.DRV'de GPF'ye neden oldu"

hata iletisini alabilirsiniz.

Çözüm: C-Media CMI8330 yongasına dayanan ses kartı kullanıyorsanız ve güncelleştirilmiş

ses kartı sürücüsü kullanmıyorsanız Windows 98'i kapatmaya çalışırken bu hata iletisi

alabilirsiniz. Bu sorunu düzeltmek için ses kartı üreticinizden güncelleştirilmiş bir ses kartı

sürücüsünü alıp yüklemeniz gerekiyor.

Hata: Bilgisayar başlatıldığı zaman, Geçersiz VxD hata iletisi alabilirsiniz.

Çözüm: Bilgisayarınızdan son zamanlarda bir program veya bileşen kaldırdıysanız, yeniden

yükleyin ve uygun kaldırma aracını çalıştırın. Program veya bileşen için kullanılabilir

kaldırma aracı yoksa, kaldırmak için yönergeleri elde etmek amacıyla üreticiye başvurun.

Vnetsup.vxd dosyası kayıp olabilir. Vnetsup.vxd dosyası kayıpsa, sorunu düzeltmek için

ağ bileşenini yükleyip kaldırabilirsiniz.

Hata: "Kernel32.dll'de geçersiz sayfa hatası iletisini alabilirsiniz.

Çözüm: Donanım ivmesi ayarınız çok yüksek olabilir. Donanım ivmesi, grafik donanımınız

için istediğiniz ivmelendirme derecesini belirtir. Donanım ivmesi ayarlarını azaltmak bazı

görüntü sorunlarını açığa çıkarabilir.

Görüntü bağdaştırıcınızın donanım ivmesini azaltmak için:

Başlat'ı tıklatın, Ayarlar'ın üzerine gelin, Denetim Masası'nı tıklatın ve ardından

Görüntü'yü çift tıklatın.

Ayarlar sekmesinde, Gelişmiş'i tıklatın.

Başarım sekmesinde, Donanım Hız ayarını Yok'a azaltmak için gösterge çubuğunu

tıklatın.

Tamam'ı tıklatın ve Denetim Masası'na dönmek için yeniden Tamam'ı tıklatın.

Programınızı çalıştırmayı deneyin.

Hata: Windows kuruluşu sırasında SUOO15 mesajını alabilirsiniz.

Çözüm: Bilgisayarınızda yüklü NT bulunursa bu mesaj verilerek NT bölümündeki dosyalara

erişemeyeceğinizi bildirir.

1.1.3. Windows 9x Başaltma Kipleri:

Bilgisayar açıldığı andan itibaren Windows 9x için gerekli dosya ve sürücüler

yüklenerek direkt Windows 9x ortamına girilir. Eğer Windows’un önceki açılışında bir sorun

olmuşsa Windows 9x başlatma kipleri ekrana gelecektir. Windows 95, Windows 98 ve

Windows ME için açılış modları ekrana gelecektir. Şimdi bu açılış modlarına göz atalım.

Windows 9x (95/98/ ME) için başlatma kipleri:

Windows 9x (95/98/ME) açılırken klavyeden F8 tuşuna basılırsa başlatma kipleri ekrana

gelir. Ayrıca Windows’ta oluşmuş bir hatadan dolayı başlatma kipleri ekrana gelebilir.

Windows 9x (95/98/ME) Başlatma kipleri şunlardır:

Normal : Windows açılış menüsüne yanlışlıkla girilmişse Normal seçeneği seçilerek

Windows’un normal açılışını yapması sağlana bilir.

Günlüklü (Bootlog.TXT) : Bu seçenek kullanılarak, Windows

başlatıldığında, Windows yüklediği bütün dosyaların yaptığı ayarların

kaydını bu dosyaya(Bootlog.TXT) dosyası içerisine yazar. Bu

dosyanın içeriğine görmek için C sürücüsü altında Bootlog.txt

dosyasını açmak gerekir. Şayet dosya görünmüyorsa dosya gizlilik

özeliğine sahiptir. Gizlilik özeliğini kaldırmak için Klasör

Seçeneklerinden - Gizli Dosya ve Klasörleri göster seçeneği aktif hale getirir.

Bu seçenek Windows yüklenirken bazı problemler oluşuyorsa kullanılır. Bootlog.TXT

dosyası incelenerek Init Faild veya Load Faild hataları yazan satırlar bulunarak bozuk

dosyalar tespit edile bilir. Windows açılışa geçiyor ve donuyorsa bu seçenek kullanarak

Bootlog.TXT dosyasına bakabilirsiniz.

Güvenli Kip: Bilgisayar güvenli kipte açıldığı zaman Windows’un başlangıç dosyaları,

ekran kartı sürücüsü, ağ sürücüsü gibi bir çok gelişmiş ayarlar atlatılır. Sistemin açılması

için temel dosyalarla Windows güvenli kipte yüklenmiş olur.

Bilgisayar açılırken klavyeden F5 tuşuna basarak bilgisayar güvenli modda açılır.

Windows bu modda çok yavaş çalışır, ayrıca birçok donanıma da bu modda ulaşılamaz.

Örneğin bu moddu kullanarak Windows’u açarsanız internete veya bir ağ aygıtına

ulaşamazsınız.

Bu moddu seçtiğinizde, Windows bilgisayarınızı minimum özelliklerde başlatmaya

çalışır. Böylece sorun çıkaran bileşenleri çoğunlukla bu bileşenler yanlış donanım ayarlarıdır

düzeltme imkânınız olur. Sorunu giderdikten sonra Windows’u tekrar normal modda

başlatmanız gerekir.

Bu modda ekrandaki resimleri çok kötü görebilirsiniz. Bunun nedeni herhangi bir

arıza ya da hata olduğunu göstermez. Çünkü bu modda sadece 16 renk kullanılmaktadır.

Resimler ise en azından 256 renkli bir modda en iyi görünebilirler.

Güvenli mod, Windows problemlerini çözmek için sık kullanılan ve çözümü

kolaylaştıran bir yoldur. Eğer Windows açılmıyorsa güvenli kip kullanılarak Windows’a

girilmeye çalışılır. Eğer güvenli kipte Windows’a girebiliyorsanız problemi çözmek

kolaydır. Yani Windows çalışabilmektedir ancak bazı ayarlarda problem vardır. Eğer

Windows’u güvenli kipte çalıştıramıyorsanız o zaman problem daha ciddidir ve çoğu zaman

Windows’u yeniden kurmak gerekir.

Adım Adım Onaylama: Bu seçenek kullanılarak , toplu işlem dosyalarındaki satırlar

kullanıcıya sunuluyor. Kullanıcı bunları “Evet” (E) veya “Hayır” (H) ile geçe biliyor.

Sadece Komut İstemi: Bu seçenek seçildiğinde başlangıç dosyalar işlenerek Bilgisayar

DOS komut isteminde (C:)açılır.

Sadece Güvenli Kip Komut İstemi: Güvenli kipin özellikleri ile aynıdır. Soruna yol açan

sürücü veya bir diğer program, Windows’un sadece komut istemcisi ile açılması halinde,

Edit (edit.com) kelime işlem programını kullanabilirsiniz. Bu seçenekle başlangıç dosyaları

yüklemeden komut isteminde (C:) Bilgisayar açılır.

“Sadece Komut İstemi” ve “Sadece Güvenli Kip Komut İstemi” Seçenekleri

Windows ME’de bulunmamaktadır. B u seçenekler sadece Windows 95/98’de

bulunmaktadır

Windows 9x başlatma kipleri açmak için klavye tuşları:

F5: Windows 95/98/ME Güvenli Kipte Bilgisayarı başlatır.

Shift + F5: Windows 95/98 Komut isteminde Bilgisayarı başlatır.

Shift + F8: Windows 95/98 adım adım onaylama kipinde Bilgisayarı başlatır.

1.1.4. Hata Günlük Dosyaları

DrWatson : Sistemde herhangi bir hata oluştuğunda sistemin o anki durumunu alan

bir tanı aracıdır. Yazılım hatalarını yakalar, hatalı yazılımı belirler ve nedenin ayrıntılı bir

açıklamasını sunar. DrWatson konuyu belirleyebilir ve yapılması gereken işlemi önerebilir.

DrWatson'ı kullanarak sistemin o anki durumunu oluşturmak mümkündür.

DrWatson çalıştırmak için Başlat-Çalıştır-Drwatson yazdıktan sonra tamam veya enter

tuşuna basılır. DrWatson simgesi görev çubuğunda, ekranın sağ alt köşesinde görünecektir.

Şekil 1. 1 : DrWatson görev çubuğundaki simgesi

Şekil.1.2’ de gösterildiği üzere DrWatson görev çubuğundaki simgesi üzerine çift

tıklayarak DrWatson penceresi açılır.

Şekil 1. 2 : DrWatson sekmeler penceresi

Hatayı oluşturmak için izlediğiniz adımların bir özetini Tanı sekmesine yazın.

Dosya'yı ve sonra Farklı Kaydet'i tıklatıp hata günlük dosyasını kaydedin. Günlük

dosyasının adını yazın ve sonra Kaydet'i tıklatın.

Görünüm menüsünden Standart Görüntü seçeneğini seçerek sekmeleri kaldıra

bilirsiniz ya da Gelişmiş Görüntü ile sekmeleri ekrana getirte bilirsiniz. Sekmeleri

tıklayarak sistemle ilgili bilgi sahibi olabilirsiniz.

DrWatson tarafından oluşturulan sistem durumu, geçerli yazılım ortamının geniş bir

resmini sunar. Sisteminizde bir sorun yoksa, sistem durumunda, herhangi normal olmayan

bir şey bulunmayacaktır.

1.1.5. Sanal Bellek ve Hataları

Sanal Bellek: Bilgisayarınız yetersiz RAM’la çalışıyorsa ve o anda ek bellek

gerekiyorsa, Windows sabit disk alanını kullanarak sistem RAM’ına benzetim yapar. Bu

durum, sanal bellek olarak bilinir ve genellikle disk belleği dosyası olarak adlandırılır.

Sabit diskte yer alan ve Windows’un belleğe sığmayan program parçalarını ve veri

dosyalarını saklamak için kullandığı gizli bir dosya. Disk belleği dosyası ve fiziksel bellek

veya diğer adıyla RAM sanal belleği oluşturur. Windows gereksinimlerine göre verileri disk

belleği dosyasından belleğe ve yeni verilere yer açmak için bellekten disk belleği dosyasına

taşır. Disk belleği dosyası takas(win386.swp) dosyası olarak da bilinir.

Sanal bellek kullanımını en iyi duruma getirmek için, ayrılacak alanı birden çok

sürücüye bölün ve yavaş çalışan veya yoğun olarak erişilen sürücülerden kaldırın. En iyi

sonucu almak için, sanal bellek alanını olabildiğince çok fiziksel sabit sürücü arasında

bölüştürün.

Sanal belleğe ulaşmak için aşağıdaki sıra takip edilir:

Masa üstünde bulunan bilgisayarım simgesine sağ tıklanılır. Şekil 1.3 ‘de gösterilen açılan

pencereden Özellikler komutu seçilir.

Şekil 1. 3 : Bilgisayarım özellikler penceresi

Ekrana gelen sistem özellikleri penceresinden önce Başarım sekmesi ve sonra Şekil 1.4’ de

gösterilen Sanal Bellek sekmesi tıklanılır.

Şekil 1. 4: Sistem özellikleri penceresi

Son olarak Şekil 1.5’ de gösterilen sanal bellek ayarları formu ekrana gelir.

Şekil 1. 5: Sanal bellek ayarlar penceresi

Sanal Bellek Ayarlarının Açıklanması:

Sanal bellek ayarlarını Windows yönetsin(Önerilen): Bilgisayarın fazladan bellek olarak

kullana bileceği sabit disk alanı miktarı için varsayılan ayarları kullanır. Sürekli bu

seçeneğin kullanılması önerilir. Takas(win386.swp) dosyası dinamik olarak büyür ya da

küçülür. Bu seçenek kullanıldığında minimum boyut sıfır maksimumu boyut sabit diskin

olabileceği en büyük boyutu olur.

Sanal bellek ayarlarını kendim belirleyeyim: Bilgisayarın fazladan bellek olarak kullana

bileceği sabit disk ayarlarının yönetmesine izin verir.

Sabit disk: Sanal bellek için kullanmak istenilen sürücü ve boş alan miktarını belirtir.

En az: Sanal bellek için kullanmak istenilen en küçük sabit disk alanı belirtmek için

kullanılır.

En çok: Sanal bellek için kullanmak istenilen en büyük sabit disk alanı belirtmek için

kullanılır.

Sanal belleği devreden çıkar: Sanal belleği devre dışı bırakır. Bilgisayardaki başarım

önemli derecede düşer. Büyük programlar çalıştırılamaya bilir. Bu seçenek önerilmez.

Sanal Bellek Hataları ve Çözümleri:

Bellek Yetersiz: Kendi sanal bellek ayarlarınızı yönetiyorsanız, bilgisayarınızı yeniden

başlattığınızda sorunlarınız olabilir, bilgisayarınız doğru olarak çalışmayabilir veya bir

programı çalıştırmak istediğinizde Bellek Yetersiz veya benzeri hata iletileri alabilirsiniz.

Bu hatayı giderme için “Windows 95/98'in sanal bellek ayarlarınızı yönetsin” seçeneğini

seçin.

Bir program çalışırken veya bir programı başlatırken Bellek Bitti hata iletisi: Sabit

diskinizde sanal bellek için yeterli boş alan var mı? Windows 9x RAM gibi göstermek için

sabit disk alanını sanal bellek sayfalama dosyası olarak gösterir.

Windows sanal bellek sayfalama dosyasının hangi sürücüde olduğunu belirlemek için ;

· Başlat'ı tıklatın, Bul'u işaretleyin ve sonra Dosyalar ve Klasörler'i tıklatın.

· Ad kutusuna Win386.swp yazın. Ara bölümünde, Bilgisayarım'ı seçin ve

sonra Şimdi Bul'u tıklatın.

Windows sanal bellek sayfalama dosyasının bulunduğu sürücüde boş disk alanını arttırın.

Sistem Özellikleri, bilgisayarımda üzerine yüklenenden daha az bellek olduğunu

gösteriyor: Sanal bellek aygıtı RAM'in bir bölümünü kullanıyor olabilir. Sanal bellek

aygıtının System.ini dosyasından yüklenip yüklenmediğini belirlemek için Başlat'ı ve

Çalıştır'ı tıklatın.

· Aç kutusuna Msconfig.exe yazın ve Tamam'ı tıklatın.

· Genel sekmesinde Seçmeli Başlangıç'ı seçmek için tıklatın.

· System.ini dosyasını İşle onay kutusunu temizlemek için tıklatın.

· Tamam'ı ve bilgisayarınızı yeniden başlatmak için uyarıldığınızda Evet'i

tıklatın.

Bilgisayarınızı yeniden başlattıktan sonra ekranınız doğru bellek miktarını gösteriyor

mu? Gösteriyorsa problem çözülmüş demektir.

Takas dosyası: Win386.swp dosyasıdır. Windows bu dosyanın büyüklüğünü

otomatik olarak ayarlar. Bu dosya dinamik bir yapıya sahiptir.

1.2. SORUN GİDERMEDE SİSTEM ARAÇLARI

1.2.1. Sistem Araçlarını kullanma

1.2.1.1. Olay Görüntüleyici (Event Viewer)

Sistem ve uygulama hatalarının kayıt edildiği bir log sistemidir.

Yani sistemde meydana gelen her bir "olayı" raporlayabilir. Bu kayıtları

incelemenizi sağlayan program Event Viewer'dır. Olay Görüntüleyicisi

ile kullanıcılar, Uygulama, Güvenlik ve Sistem günlüklerinde

kaydedilmiş olan olayları izleyebilir.

Örneğin Windows’un başlaması bir olaydır, bir program ile çalışırken programın geçersiz

işlem yürütüp kapanması, yani çıkması bir olaydır. Ağ kartının kablonun bağlı olduğunu

tespit etmesi bir olaydır. Ağ üzerinden bir kullanıcının sizin bilgisayarına bağlanması,

bağlantısını kesmesi vb. hepsi bir olaya örnek olarak verile bilir.

Event Viewer programını çalıştırmak için ;

Başlat - Denetim Masası - Yönetimsel araçlar - Olay Görüntüleyicisi ya da Başlat

- Çalıştır penceresine eventvwr yazdıktan sonra enter ya da tamam tıklayarak Event

Viewer programını çalıştırınız.

Event Viewer programı çalıştırıldıktan sonra Şekil 1. 6’ daki Event Viewer penceresi

ekrana gelmektedir.

Şekil 1. 6: Olay görüntüleyicisi (Event Viewer) penceresi

Event Viewer'da üç farklı kayıt alanı bulunur:

Uygulama: Windows dışındaki diğer programlar, kendi işleyişleriyle ilgili kayıtları burada

tutarlar.

Güvenlik: Güvenlikle ilgili olayları burada kaydeder.

İstem: Windows'da oluşan donanım (aygıtlarla) ve yazılım hatalarını kayıt eder.

Sistem ve Uygulama kayıt alanlarında üç farklı kayıt tipi bulunmaktadır:

Hata : Hata kayıt tipini belirtir ve kesinlikle kontrol edilmeli.

Bilgi : Bilgi kayıt tipini belirtir ve bilgi amaçlı kayıtları tutar.

Uyarı : Uyarı kayıt tipini belirtir ve kontrol edilmesinde yarar vardır.

Şekil 1.7 ‘de hata bilgi ve uyarılar gösterilmektedir.

Şekil 1. 7: Olay görüntüleyicisi (Event Viewer) penceresi

Event'lerin incelenmesi:

Event Viewer penceresinde Kaynak sütunu event'in oluştuğu uygulamayı belirtir. Bir

kaç event'i inceleyelim.

Şekil 1. 8: Olay görüntüleyicisi penceresinde bir parça

Şekil 1. 8’ da kaynak alanında "eventlog" yazıyor, yani bu olaylar, kayıtları tutan

servisin kendisine ait.

Event'leri kaydedebilmesi için önce bu servisin kendisinin başlaması gerekiyor.

Kapanırken de son event her zaman event servisinin durması olayıdır. Eğer bu olay

kayıtların arasında yoksa bilgisayar normal yollardan kapanmamış demektir.

6006 değerinin bulunduğu satır üzerine sağ tıklayınız. Açılan pencereden Özellikler

komutunu seçiniz. Aşağıda görüldüğü gibi bilgi özellikleri penceresi ekrana gelmektedir.

Şekil 1. 9: EventLog Bilgi Özellikleri penceresi

Şekil 1. 9’ da EventLog yani event'leri kaydeden servisin kendisinin ürettiği 6006

kodlu kayıt gösterilmektedir. Olay günlüğü hizmeti durduruldu. Bilgisayar kapanmadan önce

kaydedilen son olaydır.

6005 değerinin bulunduğu satır üzerine sağ tıklayınız. Açılan pencereden Özellikler

komutunu seçiniz. Şekil 1. 10 ‘da görüldüğü gibi bilgi özellikleri penceresi ekrana

gelmektedir.

Şekil 1. 10: EventLog bilgi özellikleri penceresi

Windows açılırken ilk kaydedilen olay, 6005 kodlu Olay günlüğü hizmeti başlatıldı.

Uzun süreli log'lama için:

Eğer uzun bir süre için log'lama, yani kayıtların tutulmasını istiyorsanız bazı

ayarlamalar yapmanlısınız. Bunun için Sistem üzerine sağ tıklayıp özellikler komutu

seçerseniz Şekil 1.11’ de gösterilen pencere ekrana gelir.

Şekil 1. 11: EventLog sistem özellikleri penceresi

Varsayılan ayarlarda kayıt listesi sınırlıdır ve 7 gün sonra ilk yapılan kayıt silinir. Ve

bu şekilde, sadece geçen 7 günün kayıtlarını görebilirsiniz.

En büyük günlük boyutu değerini arttırıp , Gerektiğinde olayların üzerine yaz

seçeneğine seçerseniz, kayıtların tutulduğu dosya boyutu sizin belirlediğiniz düzeye gelene

kadar kayıt tutar.

1.2.1.2. Kayıt Defteri Tarama (Scanreg)

Scanreg: Kaydınızı ve sistem yapılandırma dosyalarının yedeğini alan Windows kayıt

denetleyicisidir.

Bilgisayar Windows’a giremeyecek kadar bozulmuşsa yedekleri geri almak için

başvurulan bir komuttur.

Kullanımı:

Komut satırına (c:>) Scanreg [/ <Seçenek>] ifadesi yazılır ve enter tuşunu basılır.

Scanreg komutuyla kullanılan önemli parametreler (Seçenekler) şunlardır.

/?: Komutun nasıl kullanacağını görüntüler.

/Backup: Kaydı ve ilgili sistem yapılandırma dosyalarını yedekler.

/Restore: Geri yükleme için bir yedek seçimi için kullanılır. Daha önce sistemin yedeği

oluşturmanız gerekiyor.

/Fix: Kayıt bilgilerini onarır.

/Opt: Registry’deki kullanılmayan alanları siler.

1.2.1.3. Disk Birleştirme (Defrag)

Disk birleştirme işlemi, sabit disk üzerinde bakım yapmak anlamına gelir. Uzun

zaman kullanılan sabit disk üzerinde çok sayıda dosya yazılmıştır. Zaman içinde tekrar

okunan ve yazılan dosyaların disk yüzeyine dağılma riskleri vardır. Bu dağılma

(fragmentation) zamanla sabit diskin okuma/yazma performansını kötü yönde etkiler

Disk Defragmenter (Defrag.exe) programı disk üzerindeki mevcut dosyaları ve

kullanılmayan alanları yeniden düzenleyerek sabit diskin etkin bir biçimde kullanılmasını

sağlar. Bu işlem sonucunda dosyalar bir bütün halinde düzenlenir. Disk Birleştiricisi, yerel

birimleri çözümler ve parçalanmış dosyalarla klasörleri, kesintisiz tek bir alan kaplayacak

şekilde birleştirir. Bunun sonucunda, sisteminiz, dosya ve klasörlere erişme ve yenilerini

saklama işlemlerini daha verimli biçimde gerçekleştirebilir. Disk Birleştiricisi dosya ve

klasörlerinizi birleştirdiğinde birimdeki boş alan da birleştirilmiş olur ve yeni dosyaların

parçalanma olasılığı azalır. Böylelikle disk okuma işleminde sürücü kafaları fazla manevra

yapmadan okuma işlemini gerçekleştireceğinden verilerin okunması hızlanır. Şu

karıştırılmamalı ki; Hard Diskin okuma ve yazma hızında değişiklik olmaz.

Birleştirme işleminin süresi, birimin büyüklüğü, birimdeki dosyaların sayısı ve

büyüklüğü, parçalanma miktarı ve kullanılabilir yerel sistem kaynakları gibi çeşitli etkenlere

bağlıdır.

Disk Defragmenter (Disk Birleştirme) programını çalıştırmak:

Başlat - Programlar - Donatılar seçeneğini seçin. Gelen pencereden Sistem Araçları

işaret edin. Son olarak Disk Birleştirici tıklayın; ya d a Başlat - Çalıştır penceresine

defrag.exe yazıp enter ya da tamam’ı tıklatırsanız disk birleştirme programını çalıştırırsınız.

Disk Birleştiricisi penceresi:

Disk Birleştiricisi programı çalıştırılırsa ekrana iki pencere gelir. Üst bölümde yerel

bilgisayardaki birimler listelenir. Şekil 1.12’ de gösterilen formda birleştirilecek olan sürücü

seçilir.

Şekil 1. 12: Defrag sürücü seçme penceresi

Şekil 1.13 gösterildiği üzere birimin parçalanma miktarını gösteren bir grafik görüntülenir.

Ayrıntıları Göster seçeneği seçilirse açılan pencereden görüntü renkleri, birimin

durumunu yaklaşık olarak görüntüler.

Görüntü Renkleri:

Kırmızı bölgeler parçalanmış dosyaları gösterir.

Mavi bölgeler sürekli (parçalanmamış) dosyaları gösterir.

Beyaz alanlar ise birimdeki boş alanı gösterir.

Yeşil alanlar Disk Birleştiricisi tarafından yeri değiştirilemeyen sistem dosyalarını gösterir.

Şekil 1. 13: Defrag sürücü birleştirme penceresi

Ayrıntıları Göster açılan pencereden Gösterge seçeneği seçilirse ekrana Şekil

1.14’ de gösterilen birleştirme göstergesi gelir.

Şekil 1. 14: Defrag birleştirme göstergesi

Komut satırından disk birleştirme:

Komut satırından disk birleştirmeyi kullanmak için bilgisayarı MS-DOS moddunda

açmak gerekir.

Defrag için komut saturı aracı Windows XP/ W2K3’ten itibaren gelişmiştir.

Kullanımı:

Defrag <birim> [/a] [/f] [/v] [/?]

Parametreler

/a Birim üzerinde çözümleme yapar ve çözümleme raporunun özetini görüntüler.

/v Tüm çözümleme ve birleştirme raporlarını görüntüler. (Ayrıntılı çıktı)

/a ile birlikte kullanıldığında sadece çözümleme raporunu görüntüler. Tek başına

kullanıldığında hem çözümleme ve hem de birleştirme raporunu görüntüler.

/f Birleştirilmesine gerek olup olmadığına bakmaksızın birimi birleştirmeye zorlar.

/? Komut isteminde yardımı görüntüler.

/a v e y a /v parametrelerini belirtmezseniz, defrag varsayılan olarak çözümleme ve

birleştirme

Not: Birleştirme işlemini kesmek için komut satırında CTRL+C'ye basın.

1.2.1.4. Sistem Düzenleme (Msconfig)

Msconfig sistem yapılandırma hizmet programını açar. Buradan genel, config.sys,

autoexec.bat, win.ini, system.ini ve başlangıç dosyalarını görür ve istediğiniz değişiklikleri

yapabilirsiniz.

Sistem Yapılandırma Yardımcı Programı'nı çalıştırmak için aşağıdaki yöntem

kullanılır. Başlat'ı ve sonra da Çalıştır'ı tıklatın, Aç kutusuna msconfig.exe yazın ve sonra

da enter ya da Tamam'ı tıklatın. Şekil 1.15’ de görülen sistem yapılandırma hizmet program

penceresi ekrana gelir.

Şekil 1. 15: Sistem yapılandırma(Msconfig) genel penceresi

Sistem yapılandırma hizmet programında bulunan sekmeleri inceleyelim:

Genel sekmesi seçilirse başlangıç seçimi için üç seçenek sunuyor. Bunlar;

Normal Başlangıç : Normal başlatma yordamlarını başlatır.

Etkileşimli Başlangıç: Bu s eçenekle autoexec.bat ve config.sys dosyaları çalışmaz.

Bilgisayar kapatılıp açıldığında başlatma kipleri menüsü ekrana gelir.

Seçmeli Başlangıç: Windows başlangıcı sırasında yüklenenleri seçmeye izin vermek için

kullanılır.

Config.sys dosyası, MS-DOS tabanlı ve daha önceki Windows tabanlı programlarla

geriye doğru uyumluluk sağlamak için sunulur. Config.sys dosyası bilgisayarınızda

olmayabilir. Config.sys dosyası alt düzey MS-DOS tabanlı sürücüleri ve .sys dosya uzantılı

pek çok dosyayı yükler.

Autoexec.bat dosyası, MS-DOS tabanlı ve daha eski Windows tabanlı programlarla

geriye doğru uyumluluk sağlamak için sunulur. Autoexec.bat dosyası bilgisayarınızda

olmayabilir. Autoexec.bat dosyası MS-DOS tabanlı programları ve .com veya .exe dosya

uzantılı pek çok dosyayı yükler.

Winstart.bat dosyası, Sistem Yapılandırma Yardımcı Programı'ndaki Genel

sekmesinde bulunan onay kutusunda kullanılamayabilir. Winstart.bat dosyası, Windows

tabanlı programın işlevlerini etkinleştirmek üzere MS-DOS tabanlı bir program çalıştırması

gereken programlar için oluşturulur. Kullanıcıların çoğunda bu program yoktur.

System.ini dosyasında, belirli bir donanıma yönelik bilgisayar ayarlarınız hakkında

bilgi bulunur. Windows'un başlaması için bu dosyanın Windows klasöründe bulunması

gerekir. System.ini dosyası ses ve video bağdaştırıcı sürücülerini de içerecek şekilde çeşitli

sürücüleri yüklemek için kullanılır. Ayrıca System.ini dosyası, 32 bit sürücü kullanmayan

donanımlar için ek 16 bit sürücüler de içerebilir.

· Sistem Yapılandırma Yardımcı Programı'ndaki System.ini Dosyası

İşletilsin onay kutusunun seçimini kaldırmak üzere tıklattığınızda ve

bilgisayarınızı yeniden başlattığınızda aşağıdaki değişiklikler oluşur:

· Ses kartınız düzgün çalışmaz.

Ekranınızın çözünürlüğü 640 X 480 piksel ve 16 renk olarak ayarlanır. Ekranınızı daha

yüksek bir çözünürlüğe ayarladıysanız, masaüstünüzdeki program kısayolları birbirinin

üzerine gelebilir.

Win.ini dosyası, Windows'un genel görünümüne özgü bilgileri içerir. Win.ini dosyası

Windows klasöründe olmalıdır yoksa Windows tarafından yeniden oluşturulur; Windows 3.x

ile geriye doğru uyumluluk için başlangıç işlemi sırasında okunur ve ayarlarının çoğu kayıt

defterinde çoğaltılır. Sistem Yapılandırma Yardımcı Programı'ndaki Win.ini Dosyası

İşletilsin onay kutusunun seçimini kaldırmak üzere tıklattığınızda, Win.ini dosyasının genel

bir sürümü oluşturulur.

Başlangıç, başlangıç öğesini etkinleştirmek için onay kutusunu işaretleyin ya da

başlangıç öğesini devre dışı bırakmak için bu işareti kaldırın.

Başlangıç Dosyalarının Yedek Kopyası Nasıl Oluşturulur:

Başlangıç dosyalarının yedek kopyasını oluşturmak için Sistem Yapılandırma

Yardımcı Programı'nı kullanabilirsiniz. Bunu yapmak için Sistem Yapılandırma Yardımcı

Programı'ndaki Genel sekmesinde bulunan Yedek Oluştur'u tıklatın.

Sorun giderme işlemi boyunca yaptığınız değişikliklerin geri alınabilmesini sağlamak

için sistem dosyalarınızın yedek kopyalarını oluşturun.

Sorun Giderme Örneği:

Bu örnek programlarınızdan birinde bir hataya neden olan belirli bir başlangıç ayarını nasıl

belirleyeceğinizi gösterir:

1. Hatanın nedeninin Win.ini veya System.ini dosyalarındaki bir satır olup olmadığını

belirlemek için:

· Sistem Yapılandırma Yardımcı Programı'ndaki Genel sekmesinde Seçmeli

Başlangıç seçeneğini tıklatın.

· Seçimlerini kaldırmak üzere Win.ini dosyası işletilsin onay kutusunu ve

System.ini dosyası işletilsin onay kutusunu tıklatın ve sonra Tamam'ı tıklatın.

· Bilgisayarınızı yeniden başlatmanız istendiğinde, yeniden başlatın.

Programınızı sınadığınızda, herhangi bir değişiklik yoksa Win.ini dosyası veya

System.ini dosyasında hataya neden olan bir şey yoktur.

2. Autoexec.bat dosyasındaki bir satırın hataya neden olup olmadığını belirlemek için:

· Sistem Yapılandırma Yardımcı Programı'ndaki Genel sekmesini tıklatın,

seçmek üzere Autoexec.bat dosyası işletilsin onay kutusunu tıklattıktan sonra

Tamam'ı tıklatın.

· İstendiğinde bilgisayarınızı yeniden başlatınız.

Programınızı sınadığınızda, herhangi bir değişiklik yoksa Autoexec.bat dosyasında

hataya neden olan bir şey yoktur. Bu örnekte Winstart.bat dosyası olmadığından,

Config.sys dosyasında davranışa neden olan bir şey olmalıdır.

3. Config.sys dosyasındaki bir satırın hataya neden olup olmadığını belirlemek için:

· Config.sys sekmesini tıklatın.

· Config.sys sekmesinde, listenin birinci yarısında bulunan satırlara yönelik onay

kutularını tıklatarak seçimlerini kaldırın.

· Bilgisayarınızı yeniden başlatmanız istendiğinde, bu işlemi gerçekleştirin.

Programınızı sınadığınızda, herhangi bir değişiklik yoksa Config.sys sekmesinde

bulunan listenin ikinci yarısında ki satırlarda hatayı aramak gerekir. listenin ikinci yarısında

bulunan satırlara yönelik onay kutularını tıklatarak seçimlerini kaldırınız.

1.2.1.5. Disk Tarama, Tamir (Scandskw)

Windows’tan çıkmadan bilgisayarınızı kapatırsanız veya çalışırken herhangi bir

nedenden dolayı elektrik kesilirse hard diskinizde k a y ı p alanlar oluşabilir. Bazen de

programlar hata oluşturup kilitlendiğinde veya yok edildiğinde hard diskinizde ki dosyalar

bozulmuş olabilirler.

Hard diskte bozuk alanlar oluştuğunda Windows’un çalışma düzeni bozulabilir ve

olmadık yerlerde kilitlenmeler yaşanabilir. Bozuk alanları onarmak için ScanDisk

programını kullanabiliriz. Bu program hard diskinizde ki bozuklukları bularak bunları onarır.

Bu onarma işlemi fiziksel bozukluklar için olmaz. Eğer hard diskte fiziksel bir bozukluk

varsa ScanDisk bu bölümleri işaretleyerek programlar tarafından kullanılmamasını sağlar.

Scandisk çalıştırmak için:

Başlat - Programlar - Donatılar seçeneğini seçin. Gelen pencereden Sistem

Araçları işaret edin. Son olarak ScanDisk’i tıklayın. Veya Başlat'ı ve sonra da Çalıştır'ı

tıklatın, Aç kutusuna scandisk(scandskw).exe yazın ve sonra da enter ya da Tamam'ı

tıklatın. Şekil 1. 16’ da görülen Disk Tarama (scandisk) program penceresi ekrana gelir.

Çalıştırabileceğimiz program iki farklı modda çalışabilir. Öncelikle tarama

yapılmasını istediğimiz sürücü seçilir ve ardından tarama tipi belirlenir.

Standart : Sadece dosya ve klasörler incelenir ve düzeltilmeye çalışılır.

Tam : Standart tarama yapılır ve disk yüzeyi hataları incelenir ve düzeltilmeye çalışılır.

Şekil 1. 16: Disk tarama (scandisk) penceresi

Taramak istediğiniz sürücüyü seçerek başlat düğmesi ile taramayı başlatabilirsiniz.

Scandisk herhangi bir arıza ile karşılaştığında sizden onay alarak bu arızaları düzeltir. Eğer

Hataları otomatik düzelt seçeneğini işaretlerseniz hatalar otomatik olarak düzeltir. Bu

seçenek işaretli değilse, bulunan her hatada sizden onay istenecek ve onay verildiği takdirde

hatalar düzeltilecektir.

Genellikle standart sınamayı kullanmanız yeterlidir. Standart sınama seçeneği ile

hard diskinizde ki veya disketteki yazılım hatalarını bularak düzeltilir ve hızlıdır. Tam

sınamayı kullanırsanız hard diskiniz veya disketteniz hem yazılım hem de donanım

hatalarına karşı inceler.

Başlangıç klasörüne ScanDisk'i ekleme :

· Görev çubuğunda, Başlat'ı sağ tıklatın ve sonra Aç'ı tıklatın.

· Programlar klasörünü ve sonra Başlangıç klasörünü tıklatın.

· Dosya menüsünde, Yeni'yi seçin ve sonra Kısayol'u tıklatın.

· Komut satırı içinde şunları yazın:

· Scandskw.exe

· İleri'yi tıklatın.

Bilgisayarınızı başlattığınızda disk hatalarını denetleme:

1. Başlangıç klasöründe ScanDisk'i sağ tıklatın.

2. Özellikler'i tıklatın.

3. Kısayol sekmesinde, Hedef içinde beliren metinden sonra aşağıdakilerden bir veya

daha fazlasını yazın:

/a Tüm yerel sabit disklerinizi denetlemek.

/n ScanDisk'i otomatik olarak başlatmak ve bitirmek.

/p ScanDisk'in bulduğu hataları düzeltmesini engellemek.

D sürücüsünü denetlemek ve ScanDisk otomatik olarak başlatmak ve bitirmek için Hedef

içine şunları yazın:

· c:windowsscandskw.exe d: /n

· Tüm sabit diskleri denetlemek ancak ScanDisk'in bulacağı hataları düzeltmesini

engellemek için Hedef içine şunları yazın:

· C:windowsscandskw.exe /a /p

1.2.2. Aygıt Yöneticisini Kullanma

Aygıt Yöneticisi'ni kullanarak donanım aygıtlarının sürücülerini (veya yazılımları)

güncelleştirme, donanım ayarlarını değiştirme ve sorunları giderme mümkündür.

Aygıt yöneticisi, bir donanım düzgün çalışmıyorsa veya başka bir donanımla

çakışıyorsa, ayarları değiştirmek için bu bölüm bir çok problemi çözmek için kullanılır.

Windows Tak ve çalıştır (plug-and-play) özeliği olmayan donanımları veya bir donanımda

herhangi bir sorun olduğunu anlarsa o seçenek önüne sarı ! işareti veya ? İşaretiyle

kullanıcıya bildirir. Aygıt yöneticisini kullanarak donanım aygıtlarına ait sürücüler(driver)

yükseltilebilir veya güncelleştirebilirsiniz.

Aygıt yöneticisini açmak için:

Masaüstünde bulunan bilgisayarım simgesi sağ tıklanılır. Açılan pencereden Sistem

özellikleri komutu tıklanır ve ekrana gelen pencereden Aygıt Yöneticisi sekmesi seçilir.

Ya da Denetim masasında bulunan Sistem simgesi çift tıklanarak Sistem Özellikleri

penceresinden Aygıt yöneticisi sekmesi seçilerek Aygıt yöneticisi penceresine ulaşmak

mümkündür.

Aygıt yöneticisi penceresine göz atalım:

Şekil 1. 17: Aygıt yöneticisinde ki kurulu aygıtlar

Şekil 1.17’ de gösterilen aygıt yöneticisinin ana penceresinde tüm donanımın

bileşenlerinin sıralandığı liste yer alır. Bunların içine görüntü ve ses kartı gibi slotlara

yerleştirilen kartlar, sabit disk, CD-ROM gibi sürücüler ve seri, paralel ve USB portları gibi

bağlantı noktaları dahil edilmiştir.

Aygıt yöneticisi donanımları iki farklı şekilde listeler:

Aygıt Türüne Göre Göster: İşletim sistemi, kurulu aygıtların her birini farklı sınıflara

yerleştirir. Örneğin Görüntü bağdaştırıcıları başlığı altında mevcut grafik kartları sıralanır.

Sistemin geneline daha kolay göz atmak için bu seçenek tercih edilmelidir. Kayıtların

solundaki [+] işaretleri listenin alt sınıflar içerdiğini gösterir. Herhangi bir aygır türüne çift

tıklayarak bilgisayarınızda kurulu aynı gruptaki tüm aygıtları görebilirsiniz.

Aygıtları Bağlantıya Gör Göster: Bağlantılar ve onlarla ilişkilendirilmiş aygıtlar listelenir.

Aygıt yöneticisi penceresinde ? ve ! Hataları varsa bunun nedenlerini şu

şekilde sıralaya biliriz:

· Gerekli ayarlar doğru olarak yapılandırılmamış olabilir. Özellikler

düğmesi ile ayarlar kontrol edile bilir. Özellikler düğmesine tıklanılırsa ekrana

gelen pencereden aygıt türü ve aygıt durumu hakkında bilgi alabilirsiniz.

· Sürücüler(driver) yanlış tanıtılmış veya eksik tanıtılmış olabilir. Bunun için

Özellikler - Sürücü - Sürücüyü Güncelleştir düğmesine basılarak sürücüler

yeniden yükleye bilirsiniz.

· Eğer işaretli donanım parçası bilgisayarda yoksa bu seçeneği seçerek Kaldır

düğmesine tıklayarak kaldırabilirsiniz.

· Windows normal şartlar altında kaynakları kendisi dağıtıyor. Aynı kaynağı,

örneğin kesme isteğini paylaşmak isteyen iki tane cihaz çıkarsa çakışma

meydana geliyor ve bu çakışma sarı ünlem işareti ile kullanıcıya bildiriliyor.

Hata kodunun ve kısa bir açıklamanın yanında, cihaza göre ya hemen elle ayar

yapılabilmesi için cihazın özelliklerinde bir kolaylık sunuluyor ya da otomatik

ayarlar kutucuğunda ki işaretin kaldırılması gerekiyor.

Öncelikle birçok cihazda sunulan ayarları denemekte fayda var. Eğer çakışmasız bir

tavsiye bulamazsanız, el ile ayar yapmalısınız. Ayarları değiştirmek için girdiğiniz pencerede

kaynakları ayarlayabilirsiniz. Çakışmalarla ilgili bilgi Şekil 1.18’de gösterilmektedir.

Şekil 1. 18: Çakışan aygıt listesi

Ayarı otomatik yapılandırılmayan cihazlar için el ile ayarlama yapılabilir. Temel

yapılandırmalar çalışmıyorsa ve Windows yeni ayarları kabul etmiyorsa cihazın

değiştirilmesi gerekiyor. Bazı kartlar belli kesme ve DMA kanalları ile çalışıyor ve bu

durumda da değişebilenlerin bulunması gerekiyor.

Aygıt Yöneticisi’nde Çakışmaları Önlemek:

Windows mevcut kaynakları uygun şekilde dağıtmalıdır. Oysa kapasitenin yetersiz

kalması veya adres atamasında yapılan bir hata sonucunda yeni kurulan kart önceden de

kullanılmakta olan adreslerden biriyle ilişkilendirilebilir. Bu durumda aygıt çalıştırılamaz

Aygıt Yöneticisi kullanarak düzeltiniz.

Windows Sistemdeki Aygıtlara Aşağıdaki Kaynakları Paylaştırır:

Kesme İsteği (IRQ): Kesme isteği, sistemin aygıta atadığı sabit bir adrestir. Örneğin klavye,

kesme noktası üzerinden işlemciye belirli bir tuşa tıklandığını bilir. İşlemci de bu sayede

sistemde beklenen etkiyi yaratır. PC’ler, bir kısmı önceden belirlenmiş, değiştirilmemesi

gereken veya değiştirilmeyen 16 IRQ’ ya sahiptir.

I/O (Giriş/Çıkış): Windows, ana belleğin belirli bir kısmını aygıtlar için rezerve eder ve bu

yolla işlemci ve görüntü kartı örneğindeki gibi bileşenleri arasında veri iletimi sağlar.

DMA(Doğrudan Bellek Erişimi): DMA kanalları, bağlı aygıtla ana bellek arsında direkt

bağlantı sağlar. Aygıt bu sayede işlemcinin yükünü arttırmadan verileri hafızaya yazabilir.

Standart PC’ler, 8 DMA kanalına sahiptir (0-7).

1.2.3. Sistem Düzenleyicisini Kullanma

1.2.3.1. Sistem Düzenleyicisi (Sysedit)

Sysedit Sistem yapılandırma düzenleyicisini açar. Autoexec.bat, config.sys, win.ini

system.ini, protocol.ini dosyalarına ulaşmanızı sağlar ve üzerinde işlem yapmanıza imkan

verir. Örneğin istediğiniz bir dosyaya yeni bir komut satır ekler ya da devre dışı bıraka

bilirsiniz.

Sistem düzenleyicisini çalıştırmak için, Başlat'ı ve sonra da Çalıştır'ı tıklatın, Aç

kutusuna sysedit.exe yazın ve sonra da enter ya da Tamam'ı tıklatın. Şekil1.19’ de görülen

Sistem yapılandırma düzenleyicisi program penceresi ekrana gelir.

Şekil 1. 19: Sistem yapılandırma düzenleyicisi

Hataya neden olan girdi Config.sys, Autoexec.bat, Win.ini v e y a System.ini

dosyasındaysa, dosyayı düzenlemek ve ilgili satır veya satırları devre dışı bırakmak için

Sistem Yapılandırma Düzenleyicisi aracını (Sysedit.exe) kullanın. Hataya neden olan ilgili

satırın başına rem yazın ve ardından bir boşluk ekleyin. Dosya menüsünde, Kaydet'i

tıklatın . Dosya menüsünde, Çıkış'ı tıklatın. Bilgisayarınızı yeniden başlatınız.

Örnek uygulama: Sistem yapılandırma düzenleyicisi içinde autoexec.bat dosyasını seçili

hale getirelim. Şu satırları ekleyelim.

CdWindowsTemp

deltree *.*

Bundan sonra bilgisayarınızı her başlattığınızda C:windowsTemp klasörünüzde bulunan

geçici dosyaları ve klasörleri silmek üzere olduğunu belirten bir mesaj görüntülenir ve

silmek isteyip istemediğiniz sorulur.[e /h ] geçebilirsiniz.

1.2.3.2. Grup Politikaları Düzenleyicisi (Poledit)

Sistemdeki kullanıcıların bilgisayar ayarları ile sık sık oynamalarını engellemek

amacıyla sistem ayarlarında kısıtlamalar yapılmasını sağlayan programdır.

Windows 9x (95/98) CD ‘ sinde bulunan bu programlar bir diskete kopyalanarak istediğiniz

her bilgisayarda kısıtlamalar yapılmasını sağlar. Yaptığı kısıtlamaları Poledit içerisine

kaydeder. Kısıtlamaların kaldırılması içinde programa gerek duyulur.

Poledit programını çalıştırmak için programı bulunduran disket A: sürücüsüne takılır.

Windows gezgininden yararlanarak Poledit program düğmesi tıklanır; ya da Başlat'ı ve

sonra da Çalıştır'ı tıklatın, Aç kutusuna poledit programının bulunduğu yerin adresini yazıp

enter veya Tamam’ı tıklatın.

Windows 98 cd sinde /TOOLS/RESKIT/NETADMIN/POLEDIT dizininde

bulunmaktadır.

Poledit programı çalıştırıldığında Şekil 1.20’ de gösterilen Sistem İlke Düzenleyicisi

penceresi ekrana gelir.

Şekil 1. 20: Sistem ilke düzenleyicisi açılış ekranı

Eğer poledit sistemde ilk defa çalıştırılıyorsa default olarak Şablon Dosyası Aç

görüntülenir.

Eğer poledit programı daha önce kullanılmışsa bu pencerede Seçenekler menüsünden

Şablon komutu çalıştırılıp, Şablon Seçenekleri görüntülenir. Buradan Etkin Şablon

seçilmelidir bu pencerede Şablon Aç düğmesi tıklandığında Şekil 1.21’de gösterilen form

gelecektir.

Şekil 1. 21: Sistem ilke düzenleyicisi şablon aç ekranı

Bu pencerede Dosya Adı ileti kutusuna Windows.Adm yazılıp Aç düğmesine tıklanır.

Şekil 1. 22: Sistem ilke düzenleyicisi kayıt aç penceresi

Şekil1.22’ de gösterilen Sistem İlke Düzenleyicisi penceresindeki Dosya menüsünden

Kayıt Aç düğmesine tıklanır. Bu durumda Şekil 1.23’de gösterilen Sistem İlke Düzenleyicisi

– Yerel Kayıt Penceresi gelecektir.

Şekil 1. 23: Sistem ilke düzenleyicisi yerel kayıt penceresi

Bu pencerede ki Yerel Kullanıcı simgesi üzerine çift tıklatıldığında Şekil1.24’ de

Yerel Kullanıcı Özellikleri penceresi görüntülenir.

Şekil 1. 24: Sistem ilke düzenleyicisi yerel kullanıcı penceresi

Yukarda görülen pencerede ifadelerin önünde bulunan ( + ) işaretleri tıklanarak

kısıtlanacak bölümler ekrana getirilir.

Windows 98 Ağ seçeneğine tıklatıldığında görüntülenen Paylaşım seçeneğinde Dosya

ve Yazıcı Paylaşımı devre dışı bırakılır.

Windows 98 Sistemi ‘nde Şekil 1.25’ deki pencerede görülen kısıtlamalar seçenekleri

karşınıza gelecektir.

Şekil 1. 25: Sistem ilke düzenleyicisi windows 98 sistemi penceresi

Bu seçenekler:

Shell : Sistemin genel çalışması özel kısıtlamaların bulunduğu bölümdür.

Denetim Masası: Görüntü , Ağ, Parolalar, Yazıcılar ve sistemle ilgili kısıtlamaların

bulunduğu bölümler vardır.

Masaüstü Görüntüsü: Kullanılacak duvar kağıdı ve renk şeması ile ilgili kısıtlamaların

bulunduğu bölümdür.

Kısıtlamalar: Belirli uygulamaların çalıştırılmasına, ms-dos moddunda kısıtlamalar

yapılmasıyla ilgili bölümdür.

Şekil 1. 26: Sistem ilke kısaltmalar penceresi

Şekil 1.26’ da görüldüğü gibi Görünütü, Ağ ve Parolalarla ilgili kısaltmalar

yapılmıştır. Gerekli kısıtlama işlemleri yapılıp Tamam düğmesine basıldıktan sonra karşınıza

gelen pencerede Kaydet düğmesine basıldığında artık kısıtlamalar Window’sun Register’ ine

kaydedilecek ve işlem tamamlanacaktır.

Örneğin kullanıcı kısıtlamalar bittikten sonra Görüntü Özellikleri penceresini açmaya

kalktığında ise Şekil 1.27’ de görülen ileti penceresi ile karşılaşacak ve özellikleri

değiştiremeyecektir.

Şekil 1. 27: Sistem ilke görüntü engeli penceresi

1.3. Kayıt Defteri (Registry)

Registry: Registry, Windows’un kullandığı tüm bilgilerin sakladığı bir veri tabanıdır.

Bu dosya REGistry EDITor (kayıt düzenleyici) sözcüklerinin kısaltılmışıdır. Bir programı

çalıştırdığınızda, önce Registry’de önceden belirlenmiş ayarlara bakar ve sisteminize uygun

olarak nasıl çalışacağını öğrenir. Hatta sisteminizi açtığınızda Windows’un bazı aygıtları

tanıması için gerekli bilgilerde burada yer alır.

Windows’ta WINDOWS dizininde regedit.exe doyası, Windows NT’de ise

WINNT/SYSTEM32 dizininde regedit32.exe dosyası olarak yer alır.

Registry bilgilerine, Windows 9x ile gelen kayıt düzenleyici (registry editor) programı

ile ulaşır. Bu programı çalıştırmak için Başlat’ı ve sonra da Çalıştır'ı tıklatın, Aç kutusuna

Regedit yazın ve sonra da enter ya da Tamam'ı tıklatın. Şekil 1.28’de görülen kayıt defteri

penceresi ekrana gelir.

Şekil 1. 28: Kayıt defteri penceresi

1.3.1. Kayıt Dosyaları

Windows 9x’i kurarken, donanım aygıtlarınız tanımlanır. Windows 9x Registry’sini

oluşturan SYSTEM.DAT ve USER.DAT adlı iki dosyada saklanır. Bu dosyalar /Windows

klasörü altındadır. SYSTEM.DAT bilgisayara özgü (genelde donanımla ilgili) bilgileri

saklarken, USER.DAT kullanıcıya özgü bilgileri (masaüstü ayarları, kullanıcının seçtiği

renk, çözünürlük vs.)içerir.

Sisteminizi bir ağ bilgisayarı gibi kurduysanız sisteminizi kapatırken farklı bir kullanıcı

olarak oturum açma seçeneğini görmüşsünüzdür. İşte bu seçeneği kullanıp farklı bir kullanıcı

ismi ile Windows 9x’i başlatırsanız, birden fazla kullanıcı tanımına sahip olusunuz. Böylece

Windows 9x arabirimini farklı şekillerde özelleştirebilirsiniz. İşte bu durumda farklı

kullanıcılara ait USER.DAT dosyaları/Windows/profile/kullanıcı adı klasöründe saklanır.

Windows işletim sistemi bu iki dosya ile ne yapar? Sisteminiz açılırken adım adım

‘boot’ sırasını takip ettiyseniz öncelikle sistem kayıtlarının (system registry) yüklendiğini

göreceksiniz. Çünkü SYSTEM.DAT dosyası yazılımlarınızın sisteminizdeki çeşitli

donanımlarla doğru şekilde anlaşılabilmesi için gerekli bilgileri içerir.

Windows 9x başarıyla açılmışsa SYSTEM.DAT v e USER.DAT dosyalarının

yedeklerini SYSTEM.DA0 adlarıyla yine / Windows klasöründe saklar. Windows 9x ile

çalışırken registry sürekli olarak güncellenir. Sistemi kapattığınızda ise registry’deki bilgiler

tekrar bu .DAT dosyalarına kaydedilir. Sistem dosyalarınızda Windows 9x’in tekrar

açılmasını önleyecek bir bozukluk oluşmuşsa Windows 9x, .DA0 soyadlı yedeklere bakarak

sisteminizi açar.

1.3.2. Kayıt Yapısı ve Düzenleme

Registry editörü görünüş açısından olduğu gibi kullanılış açısından da WINDOWS ile

beraber gelen dosya yöneticisi olan EXPLORER’e benzer. Sol tarafta anahtarlar ve sağ

tarafta da değerler sıralanır. Veri bankasının çok karışık yapısı nedeniyle editör içine birde

arama fonksiyona entegre edilmiştir. Anahtar, değer verilere göre arama yapar. CTRL+F tuş

kombinasyonu ile arama fonksiyonunu çağırabilirsiniz.

REGISTRY editöründeki her dala KEY (ANAHTAR) adı veriliyor. Her anahtarın

altında alt-anahtarlar ve değerler yer alabiliyor. Bu alt anahtarların altında da başka alt

anahtarlar ve değerler bulunabilir. Bu değerler üç çeşittir. STRING (dize değeri), BINARY

(ikili değer) ve DWORD olabilirler. Bu değerler kullanım amacına göre değişiklikler

gösterebilirler.

REGISTRY editöründe altı ana dal bulunuyor. Her dal, sistem kaydındaki bilgileri

gruplamak için kullanılıyor. Bu ana dalları açıklayalım:

HKEY_CLASSES_ROOT: Bu dalda dosya türleri ve OLE (object linking and embedding -

nesne bağlama ve gömme) hakkındaki bilgiler saklanır. OLE sistemini kullanan uygulamalar

bilgileri bu dalın alt dallarından alabilirler. Bu klasörün yanındaki + işaretini tıkladığımızda

karşımıza *.323 gibi dosya uzantıları gelir. Burada hangi uzantının hangi programla

bağlantısı olduğuna dair bilgiler tutulur.

HKEY_CURRENT_USER: HKEY_USERS bölümünün, o anki aktif kullanıcı için

ayrılmış ve ayarlanmış olan değerlerine buradan erişebilirsiniz. USER.DAT dosyasının

içeriğindeki bilgiler burayla ilişkilidir. Kısaca Windows’u kullanan kişilerin kendi isteklerine

göre yaptıkları ayarlarla ilgili bilgiler burada tutulur.

HKEY_LOCAL_MACHINE: Bilgisayarınızda kurulu durumda bulunan bütün yazılım ve

donanım bileşenlerinin bilgileri ve ayarları bu bölümde tutuluyor. Birden fazla donanım

profili programlayabileceğiniz için o an aktif olan donanım ve yazılım ayarları

HKEY_CURRENT_CONFIG bölümünde gösterilirler.

HKEY_USERS: Bilgisayarın bütün kayıtlı kullanıcılarının özelleştirilmiş ayarları (renkler,

denetim masası ayarları vs...) bu bölümde kayıtlıdır. Windows 98 çoklu kullanıcı tarafından

özelleştirilme seçeneğine sahiptir ancak genelde DEFAULT adında tek bir kullanıcıdan söz

edilir bu bölümde. O anda bilgisayarı kullanmakta olan kullanıcının özel ayarları

HKEY_CURRENT_USER bölümünde gösterilir.

HKEY_CURRENT_CONFIG: Bu dalda o anda aktif olarak kullanılmakta olan donanım

ve yazılım ayarlarına gitmek için bu daldan ulaşabilirsiniz.

HKEY_DYN_DATA : Bu dalda Windows 98 'in dinamik olarak değişebilen tak ve kullan

(Plug-and-Play) ayarlarının ve değerlerinin gösterildiği bölüme ulaşmak için kullanılır.

Kayıt Düzenleyicisi (Registry Editor) yani REGEDIT.EXE Windows 98'in bütün

REGISTRY ayarlarını görüntüleme, silme veya değiştirme seçeneği içermektedir. Kayıt

düzenleyicisini açtığınızda dikine ikiye bölünmüş bir uygulama penceresi ile karşılaşırsınız.

Sol tarafta ağaç yapısı ve klasörler, sağ taraftaki bölümde ise o anda seçili durumda olan

klasörün içinde yer alan değerler listelenir.

Herhangi bir dalı genişletmek alt dallarını görüntülemek için sol tarafındaki + işaretine

tıklamanız veya o dal seçili durumdayken sağ ok tuşuna basmanız yeterli olacaktır. Herhangi

bir anahtarın içindeki değerleri görüntülemek için ilgili anahtarın klasör simgesine bir kere

tıklamanız yeterlidir. Düzen (EDIT) menüsünden Yeni (NEW) komutunu çalıştırarak bir

anahtarın altına değer ekleyebilirsiniz. Aynı komutu kullanarak yeni bir anahtarda

ekleyebilirsiniz. Aynı dosya yöneticisinin veya Windows gezginin sistemini kullanarak

anahtar veya değerlerin isimlerinde değiştirebilirsiniz. Herhangi bir değerin içeriğini

değiştirmek için de üzerine çift tıklamanız ve ekrana gelecek olan diyalog kutusu içerisine

yeni değeri girip ENTER tuşuna basmanız yeterlidir.

1.3.3. Örnek Uygulamalar

Ağ Komşuları Simgesini Kaldırmak.

Ağa bağlı değilseniz ve masa üstünde Ağ Komşuları simgesi var ise yer kaplamaktan

başka hiçbir işe yaramaz. Bunu kaldırmak için HKEY_USERS Default Software

Microsoft Windows Current Version Policies Explorer altında sağ pencerede boş bir

yere sağ tıklayarak Yeni(New)-Dword Değeri seçilerek NoNetHood olarak isimlendiririz.

“Değer Verisi” kısmına 1 verilip Windows kapatılıp tekrar açılır. Tekrar geri almak istersek

değer verisi kısmına 0 (sıfır) veriniz.

Windows 9x Kurulumda Girilen Kullanıcı Bilgilerini Değiştirmek:

Kayıt düzenleyicide HKEY_ LOCAL_MACINE SOFTWARE Microsoft

Windows Current Version tuşu seçilir. Sağ bölümde bulunan RegisterOwner isimli etiketi

bularak üzerine çift tıklayınız. Buradan kullanıcı bilgilerini değiştirebiliriz. Sağ bölmede

bulunan RegisterOrganization ile de şirket ismini değiştirebilirsiniz. Masaüstünde bulunan

Bilgisayarım simgesine sağ tıklayınız gelen pencereden Özellikler komutunu seçiniz. Genel

sekmesindeki Kayıtlı kullanıcıyı değiştiğini görürsünüz.

Masaüstünü Boşaltmak:

Masaüstünü boşaltmak için HKEY_USERSDefaultSoftwareMicrosoft Windows

Current VersionPolicies E x plorer altında sağ pencerede boş bir yere sağ tıklayarak

Yeni(New)-Dword Değeri seçilerek NoDesktop olarak isimlendiriniz. “Değer Verisi”

kısmına 1 verilip Windows kapatılıp tekrar açılır. Artık masa üstüne simge bıraksanız dahi

görünmez olur. Masaüstünü tekrar geri getirmek istersek değer verisi kısmına 0 (sıfır)

verirsiniz.

Başlat Menüsündeki Bilgisayarı Kapat Seçeneğini Kaldırmak:

Windows’u ve pencereleri kapatmanın kısa yol tuşu ALT+F4 tuşudur. Fakat bu da

işlemez. C: Windows dizininde bulunan “Exit to DOS” dosyasını çalıştırıp DOS’tan

kapatabilirsiniz. Bunun için masaüstünü boşaltmak kısmındaki yolu takip edip Dword

Değerini NoClose olarak isimlendirerek “Değer Verisi” kısmına 1 giriniz ve yine işlemi geri

getirmek isterseniz değer verisi kısmına 0 (sıfır) veriniz. Windows’u kapatamadan başlat

menüsünden “oturumu kapat” seçeneğini seçerseniz karşınıza mesaj Kutusu çıkar.

Windows’u yeniden başlatırsanız “Bilgisayarı kapat” kısmının gittiğini görebilirsiniz.

Başlat Menüsündeki Bul Seçeneğini Kaldırmak:

Bunun için masaüstünü boşaltmak kısmındaki yolu takip edip Dword Değerini

NoFind olarak isimlendirerek. “Değer Verisi” kısmına 1 gireriz ve yine işlemi geri getirmek

isterseniz değer verisi kısmına 0 (sıfır) veriniz.

Başlat Menüsündeki Çalıştır Seçeneğini Kaldırmak:

Bunun için masaüstünü boşaltmak kısmındaki yolu takip edip Dword değerini NoRun

olarak isimlendirerek “Değer Verisi” kısmına 1 giriniz ve yine işlemi geri getirmek isterseniz

değer verisi kısmına 0 (sıfır) veriniz.

Menülerin Hızlı Açılmasını Sağlamak:

HKEY_CURRENT_USER ControlPanel Desktop tuşu seçilerek sağ bölmedeki

MenuShowDelay adlı dize değeri bulunarak (yoksa Yeni-Dize değeri ile oluşturulur.) bu

dize değerini 0 ile 10 arası bir sayıyla değiştiriniz. Windows’u tekrar açtığınızda menüler

hızlanacaktır.

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

İşletim sisteminizin başlatma kipleri

1.Bilgisayarınızı başlatma kipi moddunda

açınız. nelerdir? Not alınız.

2.İşletim sisteminizde yüklü olan sistem

araçlarını açarak uygulayınız.

a- Olay görüntüleyici çalıştırınız

b- Kayıt defteri tarama komutunu

çalıştırınız.

Sistem araçlarını ne için kullanılıyor,

c- Disk birleştirme işlemini görevleri neler?

gerçekleştiriniz.

d- Sistem düzenleme programını

çalıştırınız.

e- Disk tarama işlemini gerçekleştiriniz.

Bilgisayarınızda ki Aygıt yöneticisinde

ki donanım listesini inceleyiniz.

3. Aygıt yöneticisini çalıştırınız.

Çakışan yada tanınmamış donanımları

varsa düzeltiniz.

4.İşletim sisteminizde yüklü olan sistem

düzenleyicisini açarak uygulayınız.

İşletim sisteminizde yüklü olan sistem

a- Sistem düzenleyicisini açınız.

düzenleyicisini öğretmeniniz

gözetiminde açarak uygulayınız.

b- G r u p politikaları düzenleyicisi

programını bilgisayarınıza yükleyin ve çalıştırın.

Registry uygulamasını öğretmeniniz

5. Kayıt defteri uygulamasını çalıştırınız. gözetiminde açınız. Yanlış uygulamalar

sisteminize zara vere bilir.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME-1

A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru seçeneğini işaretleyiniz.

1. Aşağıdakilerden hangisi bir sistem aracı değildir?

A ) Scanreg

B ) Defrag

C ) Scandisk

D ) Registry

2. Aşağıdakilerden hangisi Registry dosyalarıdır?

A ) Config.sys - Boot.ini

B ) Config.sys - System.ini

C ) User.dat - System.dat

D ) Autoexec.bat - Setupx.dll

3. Windows 98 ‘de başlatma kipleri ekrana gelmesi için klavyeden hangi tuşa basılır?

A ) F1

B ) F3

C ) F6

D ) F8

4. Bilgisayarda yüklü olan bütün donanımın listesi aşağıdakilerden hangisinde görülür?

A ) Başarım

B ) Aygıt yöneticisi

C ) Genel

D ) Sanal bellek

5. Aşağıdakilerden hangisi diski hatalara karşı tarar?

A ) Poledit

B ) Defrag

C ) Scandisk

D ) Sysedit

6. Aşağıdakilerden hangisi Windows’un kullandığı tüm bilgilerin sakladığı bir veri

tabanıdır?

A ) Registry

B ) Poledit

C ) Defrag

D ) Event viewer

7. Aşağıdakilerden hangisi Sistemde herhangi bir hata oluştuğunda sistemin o anki

durumunu alan tanı aracıdır?

A ) Poledit

B ) DrWatson

C ) Event viewer

D ) Msconfig

8. Aşağıdakilerden hangisi Event Viewer’da ki kayıt alanı değildir?

A ) Başarım

B ) Uygulama

C ) Güvenlik

D ) İstem

9. Aşağıdakilerden hangisi takas dosyasıdır?

A ) Config.sys

B ) Win.ini

C ) Win386.swp

D ) System.ini

10. Aşağıdakilerden hangisi Autoexec.bat, config.sys, win.ini dosyalarına ulaşmayı

sağlar?

A ) Scandisk

B ) Scanreg

C ) Defrag

D ) Sysedit

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

11. Sanal belleğe ulaşmak için gerekli adımları yazınız.

12. Windows 9x başlatma kipleri nelerdir?

13. Windows ME için gerekli olan minimum donanım nelerdir?

DEĞERLENDİRME

Çoktan seçmeli sorulara verdiğiniz yanıtları modül sonundaki cevap

anahtarıyla karşılaştırınız. Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı

belirleyiniz. Yanlış cevaplandırdığınız sorularla ilgili konuları tekrar inceleyiniz,

öğrenmeye çalışınız. İnternet veya çeşitli ders kitaplarından faydalanınız. Öğrenme

faaliyeti ile ilgili olarak öğretmenlerinizden yardım alınız.

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

AMAÇ

İşletim sistemi sorunları hakkında bilgi sahibi olacak, Windows NT/2000 ailesinde

sorun giderebilecek ve Windows NT/ 2000 ailesini eksiksiz tanıyabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:

· Windows 2000’nin başlatma kipleri nelerdir? Araştırınız.

· Windows 2000’nin kurtarma konsolunda bulunan komutları araştırınız.

Araştırma sonuçlarını ve edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

2. WİNDOWS NT/2000 AİLESİNDE

SORUN GİDERME

2.1. WİNDOWS NT/2000 KURULUM SORUNLARI

2.1.1. Kurulum İçin Gerekli Minimum Donanım İhtiyaçları

Windows 2000 platformunun yapabileceklerini anlamak için en uygun Windows 2000

platformunun seçilmesi gerekir.

Windows 2000 ailesi dört değişik sürümle çıktı.

Bunlar;

· Windows 2000 Professional

· Windows 2000 Server (Normal Server)

· Windows 2000 Advanced Server (İleri Server)

· Windows 2000 Datacenter Server (Veritabanı Merkezi Server)

Windows 2000 Professional:

Microsoft, Windows 2000 Professional'ı NT Workstation 4.0'ın bir sonraki sürümü

olarak geliştirilmiştir; ancak, Windows98 yine ev kullanıcılarının tercih ettiği işletim sistemi

olma durumunu korumaktadır. Windows98 aynı zamanda, yeterince RAM’ı olmayan veya

Win2K Pro(Windows 2000 Professional)'yu çalıştırmak için yeterince hızlı bir işlemciye

sahip olmayan makineler kullanan işyeri masaüstü bilgisayar kullanıcıları için de en iyi

seçenektir. Kısaca Windows 2000 Pro NT Workstation 4.0’ın gelişmiş halidir.

Windows 2000/Server/Advanced Server/ Data Center Professional kurulum için gerekli

minimum donanım ihtiyaçları:

· İşlemci : Pentium 166 ya da daha yüksek (veya dengi)

· Bellek : 64 MB RAM ya da daha yüksek (önerilen 64)

· Sabit Disk : 700-800 MB boş alanla yaklaşık 1 GB sabit disk

· Network Ağ : Network adaptörü (Network kartı)

· Ekran Kartı : VGA veya daha iyi bir video kartıdır.

· Diğer : CD-ROM 12X ya da daha hızlı, fare ve klavye

Bu konfigürasyondan daha düşük sistemlere eski sunucu işletim sistemi olan NT kurulması

önerilir.

Windows 2000 Server (Normal Server):

Windows 2000 Professional ile gelen bütün yenilikleri kapsamaktadır. Network

yönetimi için çok sayıda servise sahiptir. File(Dosya), print(yazdır), application (uygulama)

ve Web sunucusu (server) olarak kullanılmak üzere geliştirilmiştir.

Windows 2000 Server işletim sisteminin en önemli özelliği Active Directory

servisidir. Active Directory, Windows 2000 ağı içinde bir servistir. Bu servis özellikle

kullanıcı ve grupların oluşturulmasında ve sunucu temelli bir network yaratılıp yönetilmesini

sağlar.

Network kaynaklarına erişmek ve onları yönetmek Active Directory Servisinin

arabirimi olan programlar aracılığıyla yapılır. Windows 2000 Active Directory servisi,

sistem konfigürasyonu, kullanıcı düzenlemeleri, uygulamalar hakkında bilgi saklar.

Policy düzenlemeleriyle birlikte sistem yöneticileri kullanıcıların masaüstlerini

(dağıtım masaüstü yönetimi), ağ servislerini ve yazılımlarını (uygulamaları) merkezi

olarak bir noktadan

Windows 2000 Advanced Server (İleri Server)

Windows 2000 Server ile gelen bütün özellikleri kapsamanın yanı sıra gelişmiş

bellek yönetimi ve clustering (kümeleme) gibi teknolojilere sahiptir. Windows 2000

Advanced Server büyük ağları yönetmek için geliştirilmiştir.

Clustering (kümeleme) ağ üzerindeki sunucuları bir birine bağlayarak

sistemin (disk kaynakları ve uygulamalar) kesintisiz olarak kullanılmasını sağlar.

Windows 2000 Datacenter Server (Veritabanı Merkezi Server)

Windows 2000 Server ve Advanced Server ile gelen bütün özellikleri kapsamanın

yanı sıra gelişmiş ve büyük kapasiteli bellek yönetimi ve daha fazla işlemci desteği gibi

teknolojilere sahiptir.

Windows 2000 Datacenter Server büyük database uygulamaları için geliştirilmiştir.

Datacenter Server 32 işlemci ve 64 GB ana belleği (maksimum) destekler.

Not : Windows 2000’i kurmadan önce HCL listesine bakmaktır. HCL (Hardware

Compatibility List) Microsoft tarafından desteklenen aygıt listesini içerir. HCL listesinin en

son şeklini bulmak için www.micrososft.com/hwtest/hcl adresine bakabilirsiniz.

Windows NT : Ağ işletim sistemidir. Buna göre birbirine belli konfigürasyona göre birçok

donanım birimi, yazılım ve kablo b a ğlantılarını içeren, birbirleriyle haberleşmeyi

sağlayabilen, veri alış verişini ve paylaşılmasını kolaylaştıran bilgisayarlar topluluğudur.

Windows NT’de Microsoft firmasının çıkardığı bu şekildeki ağ işletim sistemidir.

Window NT’nin; Windows NT 3.1, Windows NT 3.5, Windows NT 3.51, Windows NT

4.0 ve Windows NT 5.0 versiyonları bulunmaktadır.

Windows Nt işletim sisteminin iki türü vardır. NT Server ve NT Workstation olup 32-bit

işletim sistemidir.

NT Server: NT Server önemli görevleri yürüten güçlü bir ağ işletim sistemidir. NT Server

ağ yönetiminde gereksinim duyulan yardımcı ve yönetici programlara sahiptir. NT Server

işletim sisteminin en önemli özelliği istemci/sunucu (Client/Server) işletim biçimidir.

Not: Sabit disk gereksinimi ayrıca sistem bölümlerinde (partition) kullanılan sektör

büyüklüğüne de bağlıdır. NT Server, 16 K’lık cluster için 120 MB’lık sabit disk alanına

gereksinim duyarken, 32 K’lık cluster da 200 MB disk alanına gereksinim duyulur

NT Workstation: NT Workstation, Windows for Workgroups’un yapabildiklerini içerir.

Yerel güvenliğe sahiptir. NT Workstation tek başına güçlü bir işletim sistemi olarak

kullanılabildiği gibi, eşler arası (peer-to-peer) ağ olarak da kullanılır. NT Workstation aynı

zamanda NT Server’ın bir iş istasyonu olarak da kullanılır.

2.2. WİNDOWS NT/2000 VERSİYON YÜKSELTME

SORUNLARI

2.2.1. Versiyon Yükseltme İçin Minimum Donanım İhtiyaçları

Windows 9x, Windows NT Workstation gibi Client Windows işletim

sistemleri de Windows 2000’e terfi ettirilebilir. Ancak bu terfi işleminde

öncelikle donanım yeterliliğinin sağlanması gerekir. Terfi işlemine önce

donanımdan yana bir problemin olmaması kontrol edilmelidir.Windows

2000 Server ve Windows 2000 Professional için gerekli olan minimum

donanım gereksinimi şu şekildedir.

· İşlemci: Pentium 166 ya da daha yüksek (veya dengi)

· Bellek: 32 MB RAM ya da daha yüksek (önerilen 64) Professional için 64 MB

RAM ya da daha yüksek (önerilen 128) Server ve Advanced Server için

· Sabit Disk: 700-800 MB boş alanla yaklaşık 1-2 GB sabit disk

· Network Ağ: Network adaptörü (Network kartı)

· Ekran Kartı: VGA veya daha iyi bir video kartıdır.

· Diğer: CD-ROM 12X ya da daha hızlı, fare ve klavye

2.3. WİNDOWS 2000 BALATMA KİPLERİ

Bilgisayar açılırken Windows işletim sistemi seçmenizi istediğinde klavyede F8’e

basarak aşağı-yukarı ok tuşlarını kullanarak, başlatmak istediğiniz kip türünü seçin.

Başlatma kiplerinde USB desteğinin olamadığını unutmayınız. Mouse veya klavye gibi

USB destekli aygıtlar varsa devre dışı kalır. Başlatma kip türleri ve bu kiplerde neler

yapılabilir? İnceleyelim.

Temel Güvenli Kip (Safe Mode): Bilgisayarı, Mouse, ekran kartı, sabit diskler ve

varsayılan temel sistem aygıt sürücüleri ile başlatmasını sağlar. Ağ bağlantısı devre dışı

bırakılır. Grafik kartı, en temel VGA işleviyle kullanılacağı için, Windows’u işleyemez hale

getirmiş olması muhtemel SVGA sürücü ve onun eklentileri çalıştırmıyacaktır.

Genellikle bozuk sürücüler yüklendiğinde sistemi güvenli kipte açarak bu sürücüyü

kaldırabilirsiniz. Sürücüyü kaldırmanız ve problemi gidermenizden sonra sistem normal

biçimde açılmalıdır.

Ağ Desteği ile Güvenli Kip (Safe Mode with Networking): Temel güvenli kipin

özelliklerine sadece ağ bağlantısı eklenir. Bu, özellikle sistem yedeğinin ağ sürücüsünde

olduğu durumlarda ve sorunun ağ kartından veya ağ kartı sürücüsünden

kaynaklanmadığından eminseniz başvuracağınız bir güvenli kip türüdür. Bu durumda da

sisteminizi başlattıktan sonra Emergency Repair Disk (Acil Onarım Disketi) ile sistem

dosyalarınızı onarmalısınız.

Komut İstemi ile Güvenli Kip (Safe Mode with Command Prompt): Bu seçenek

istediğiniz komut satırı çalıştırmanızı sağlayacak biçimde sistem komut satırını açmanızı

sağlar. Temel güvenli kipin özellikleri ile aynıdır. Ancak ondan farklı Windows’un

masaüstü, görev çubuğu ve Başlat menüsü gibi özelikleri devre dışı burakılmış halidir. Kimi

zaman soruna yol açan sürücü veya bir diğer program, Windows’un masaüstü devreye

girdiği zaman çalışır. Sorunu bulabilmek için .ini ve diğer ayar dosyalarının masaüstü

yokken, bilinen DOS komut istemcisi ile karşı karşıya çözülebilir. Windows’un sadece

komut istemcisi ile açılması halinde, Edit (edit.com) kelime işlem programını

kullanabilirsiniz.

Önyükleme Günlüğünü Etkinleştir (Enable Boot Logging): Windows 2000’de

karşılaştığımız sorunların yüzde 80 - 90’ı, sürücü ve Servis’lerden kaynaklanır. Bu sorunlar

Windows açılırken başlar. Windows açılırken karşılaştığı sorunların çoğu zaman farkındadır

ve bunları kaydeder. Winnt dizininde bulunan “NTBTLOG. TXT” adlı bu açılış dosyasında,

yüklenen bütün sürücü dosyalarının yükleniş sırasına göre adı ve yükleme işleminin sonucu

yer alır. Okuması ve sonuç çıkartması oldukça kolay olan bu dosyada yüklenen

yüklenemeyen bütün .sys ve .dll dosyalarının adları görülür.

Windows’ta karşılaştığınız sorunun türüne veya bu sorunun hangi program çalışırken

çıktığına veya hangi aracı ilgilendirdiğine göre, bu listede sorumlunun hangi dizinde

bulunduğunu bulmak mümkün olabilir. Bazen Windows’un çökmesi sırasında çıkan ve

anlamsız bilgilerle dolu gibi görünen ekranlarda sorunun hangi sürücüden veya programdan

kaynaklandığı yazılı olur. Bu ismi, açılış kaydında arayabilirsiniz. Şayet sorun Windows ile

ilgili değilse, yani söz konusu sürücü ve başka bir programa aitse, sadece o programı kaldırıp

yeniden kurmak mümkündür veya program sahibinin varsa Internet sitesinde yeni sürücü

bulunup bulunmadığına bakılabilir.

VGA kipini etkinleştir (Enable VGA Mode): Ekran kartı, ekran kartının eksik, yanlış veya

bozulmuş sürücülerinden dolayı Windows yüklenirken donabilir. Windows 2000’in logosu

görüldükten sonra logo silinip yerine masaüstü geleceği sırada ekran kararıyorsa Bilgisayar

ve sistem çökmemiş gibi duruyor, ama ekran siyah olduğu için hiç bir şey yapılmıyorsa Bu,

tam VGA kipinde Güvenli Kip ile çözülecek bir sorun. Bunun gibi, sorunun grafik kartından

ve sürücüsünden olduğunu tahmin ediyorsanız sistemi VGA kipinde çalıştırıp, sürücüleri

yeniden yüklemek gerekir.

En Son İyi Yapılandırma (Last Known Good Configuration): Windows’un son sağlam

oturumunda kapanırken yaptığı Registry kayıtlarına bakılarak, bütün sistem dosyaları o şekle

getirilir. Sorun son başarılı oturumdan sonraki başarısız oturumlar sırasında bir sürücünün

silinmesi veya bozulması gibi bir sebepten kaynaklanıyorsa, bu yöntemle sorun çözülmüş

olmaz. Ama kimi zaman yeni bir donanımın sürücüsünün devreden çıkartılması veya

Windows’un yeni sürücüyü değil de eskisini yüklemesi sorunu çözebilir.

Dizin Hizmetleri Geri Yükleme Kipi (Directory Service Restore Mode): Sadece

Windows 2000 Server’da geçerlidir; 2000 Profesyonel’de uygulanmaz. Windows 2000

Server, SYSVOL rehber hizmetleri ile Active Directory Directory Service’i etki alanı

(Domain) denetleyicisi olan bilgisayarda eski yeniden düzenler.

Hata Ayıklama Kipi (Debugging Mode): Windows 2000’i açılırken karşılaştığı bütün hata

mesajlarını seri kapısından yapılacak bağlantı ile bir diğer bilgisayara göndermeye zorlar.

Normal Boot (Boot Normaly) : Windows 2000’in bütün başlangıç dosyalarını ve

rgistry’sini yüklemesini sağlar.

2.4. WİNDOWS 2000 KURTARMA KONSOLU

Windows Kurtarma Konsolu, düzgün başlamadığında veya hiç başlamadığında

Windows tabanlı bilgisayarınızı kurtarmanıza yardımcı olmak amacıyla tasarlanmıştır.

Windows Kurtarma Konsolu'nu kullandığınızda, Windows grafiksel kullanıcı

arabirimini başlatmadan NTFS, FAT ve FAT32 birimlerine sınırlı erişim elde edebilirsiniz.

Windows Kurtarma Konsolu'nda aşağıdakileri yapabilirsiniz:

· İşletim sistemi dosyalarını ve klasörlerini kullanma, kopyalama, yeniden

adlandırma veya değiştirme

· Bilgisayarınızı bir sonraki başlatmanızda hizmet veya aygıt başlatmayı

etkinleştirme veya devre dışı bırakma

· Dosya sistemi önyükleme kesimini veya Ana Önyükleme Kaydını (MBR)

onarma

· Sürücülerde bölümler oluşturma ve bunları biçimlendirme.

Not: Yalnızca yönetici Windows Kurtarma Konsolu'na erişebilir, böylece kimliği

doğrulanmamış (yetkisiz kullanıcılar) kullanıcılar herhangi bir NTFS birimini kullanamaz.

Windows Kurtarma Konsolu'nu başlatmak için aşağıdaki yöntemlerden birini

kullanabilirsiniz:

Bilgisayarınızı Windows Kur disketleri veya Windows CD-ROM'u yardımıyla

başlatın. "Kur'a Hoş Geldiniz" ekranında, onarmak için F10 tuşuna veya R tuşuna basın ve

ardından Windows Kurtarma Konsolu'nu başlatmak üzere C tuşuna basın (yalnızca

Windows 2000). Onarmak istediğiniz Windows yüklemesinin numarasını seçin ve yönetici

parolasını yazın. Yönetici parolası yoksa yalnızca ENTER tuşuna basın.

Winnt32.exe aracını /cmdcons anahtarıyla kullanarak Windows Kurtarma Konsolu'nu

Windows Başlangıç klasörüne ekleyin. Bu yordam Cmdcons klasörünü ve dosyalarını

depolamak için sistem bölümünde yaklaşık 7 MB boş sabit disk alanı gerektirir.

Komut Konsolu'nu Kullanma:

Windows Kurtarma Konsolu'nu başlattıktan sonra, aşağıdaki iletiyi alırsınız:

Windows NT(TM) Önyükleme Konsolu Komut Yorumlayıcısı.

Bu, yalnızca gelişmiş kullanıcılar için bir sistem kurtarma yardımcı programı olarak

amaçlanmış kısıtlı işleve sahip bir komut istemidir. Bu yardımcı programın yanlış

kullanılması, Windows'u yeniden yüklemenizi gerektirebilecek sistem genelinde

ciddi sorunlara neden olabilir. Komut isteminden çıkmak ve sistemi yeniden önyüklemek

için 'exit' yazın.

1:C:WINNT

Hangi Windows yüklemesinde oturum açmak istiyorsunuz (çıkmak için Enter)?

İlgili Windows yüklemesi numarasını girdikten sonra Administrator hesabı parolasını girin.

Üç defa yanlış parola girerseniz Windows Kurtarma Konsolu çıkar. Ayrıca, SAM veritabanı

kayıp veya bozuksa , kimlik doğrulamanız düzgün yapılamayacağı için Windows Kurtarma

Konsolu'nu kullanamazsınız. Parolanızı girdikten ve Windows Kurtarma Konsolu

başladıktan sonra, bilgisayarınızı yeniden başlatmak için exit yazın.

Windows Kurtarma Konsolu'nun Kısıtlamaları ve Sınırlamaları:

Windows Kurtarma Konsolu'nu kullandığınızda yalnızca aşağıdaki öğeleri kullanabilirsiniz:

· Kök klasörü

· anda oturum açmış olduğunuz Windows yüklemesinin %SystemRoot% klasörü

ve alt klasörleri

· Cmdcons klasörü

· CD-ROM veya DVD-ROM gibi çıkarılabilir ortam sürücüleri

Diğer klasörlere erişmeye çalışırsanız "Erişim Reddedildi" hata iletisini alırsınız.

Ayrıca, Windows Kurtarma Konsolu'nu kullanırken, yerel sabit diskten diskete

dosya kopyalayamazsınız. Disketten veya CD-ROM'dan sabit diske ve bir sabit

diskten diğerine dosya kopyalayabilirsiniz.

2.4.1. Cmdcons Komutu

/cmdcons x86 tabanlı bir bilgisayarda Kurtarma Konsolu'nu başlangıç seçeneği olarak

yükler. Kurtarma Konsolu, hizmetleri başlatma, durdurma ve yerel sürücüye (NTFS dosya

sistemi kullanılarak biçimlendirilen sürücüler de içinde olmak üzere) erişme gibi görevleri

gerçekleştirmenizi sağlayan bir komut satırı arabirimidir. /cmdcons seçeneğini yalnızca

normal Kur işlemi tamamlandıktan sonra kullanabilirsiniz.

/cmdcons parametresini Winnt32 komutu kullanımı

winnt32 [/cmdcons]

Winnt32 : Windows XP'yi kurar veya yükseltir. Winnt32 komutunu, Windows

95, Windows 98, W i n d o w s Millennium Edition, Windows NT, Windows 2000 veya

Windows XP çalıştıran bir bilgisayarda komut isteminde çalıştırabilirsiniz.

2.4.2. Fixmbr Komutu

Önyükleme diskinin ana önyükleme(Bilgisayarı önyükleme işlemini

başlatan, bir sabit diskteki ilk kesim) kaydını onarır. Fixmbr komutunu

çalıştırabilmek için kurtarma konsolu’nu kullanmanız gerekir.

Komut sözdizimi

fixmbr [ aygıt_adı ]

Komut sözdiziminde, aygıt adı yeni MBR'yi (ana önyükleme kaydı) gerektiren aygıtı belirten

isteğe bağlı bir aygıt adıdır. Bu komutu, bir virüs MBR'ye (ana önyükleme kaydı) zarar

vermişse ve Windows başlatılamıyorsa kullanın.

Örnek : fixmbr deviceharddisk2

Belirtilen aygıta yeni bir ana önyükleme kaydı yazar.

Bir virüs varsa veya donanım sorunu oluşmuşsa bu komut bölüm tablolarınıza zarar

verebilir. Bu komutu kullanırsanız erişilemez bölümler oluşturabilirsiniz. Bu komutu

çalıştırmadan önce virüsten koruma yazılımını çalıştırınız. Aygıt adını map

komutunun çıkışından alabilirsiniz. Aygıt adı belirtmezseniz, önyükleme aygıtının MBR'si

onarılır.

Fixmbr komutu geçersiz veya standart dışı bir bölüm tablosu imzası algılarsa, fixmbr

komutu MBR'yi yeniden yazmadan önce sizden izin ister. Fixmbr komutu yalnızca x86(32

bitlik Intel işlemci mimarisine sahip veya bu mimariye öykünen mikro işlemcileri belirtir.)

tabanlı bilgisayarlarda desteklenir.

2.4.3. Fixboot Komutu

Sistem bölümüne yeni bir bölüm önyükleme kesimi ( Sabit disk bölümünün, diskin

dosya sistemi hakkındaki bilgileri ve Windows işletim sistemini yükleyen kısa bir makine

dili programını içeren parçası.) yazar. Fixboot komutunu çalıştırabilmek için kurtarma

konsolunu kullanmanız gerekir.

Komut sözdizimi

fixboot [ sürücü ]

Sürücü : Önyükleme kesiminin yazılacağı sürücü. Bu parametre, oturum açtığınız sistem

bölümü olan, varsayılan sürücüyü değiştirir.

Örnek:

Fixboot D:

D: sürücüsündeki sistem bölümüne yeni bir bölüm önyükleme kesimi yazar.

Fixboot komutunu parametre belirtmeden kullanırsanız, oturum açtığınız sistem

bölümüne yeni bir bölüm önyükleme kesimi yazılır.

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

1.Windows 2000 yüklü bilgisayarınızı Bilgisayarınızdaki Windows 2000’nin

çalıştırınız. versiyonunu öğeniniz.

Windows 2000 y ü k l ü sisteminizin

başlatma kipleri nelerdir? Not alınız.

2.Windows 2000 yüklü Bilgisayarınızı Windows 9x işletim sisteminin başlatma

başlatma kipi moddunda açınız. kipleriyle karşılatırınız.

2.Windows 2000 yüklü Bilgisayarınıza

takılı donanım özeliklerini gösteren Sisteminizde bulunan aygıtlar listesini

bilgisayarım özellikler penceresini açınız. Windows 2000 için gerekli olan minimum

Bilgisayarınızdaki donanım aygıtlarını donanım ihtiyaçları ile karşılatırınız.

inceleyiniz.

3.Bilgisayarınızı Windows Kur disketleri

veya Windows CD-ROM'u yardımıyla başlatın.

"Kur'a Hoş Geldiniz" ekranında, onarmak için

F10 tuşuna veya R tuşuna basın ve ardından

Windows Kurtarma Konsolu'nu başlatmak Öğretmeniniz gözetiminde kurtarma

üzere C tuşuna basın. Onarmak istediğiniz konsolu komutlarını kullanınız.

Windows yüklemesinin numarasını seçin ve

yönetici parolasını yazın. Yönetici parolası

yoksa yalnızca ENTER tuşuna basın.

LÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

B ) OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru seçeneğini işaretleyiniz.

1. Aşağıdakilerden hangisi Önyükleme diskinin ana önyükleme kaydını onarır.

A ) Fixmbr

B ) Fixboot

C ) Cmdcons

D ) Winnt

2. Aşağıdakilerden Sistem bölümüne yeni bir bölüm önyükleme kesimi yazar.

A ) Map

B ) Winnt32

C ) Fixmbr

D ) Fixboot

3. Windows 2000‘de başlatma konsolunu başlatmak için klavyeden hangi tuşa basılır?

A) A

B) C

C) E

D) F

4. Aşağıdakilerden hangisi Windows 2000’nin ev kullanıcıları için ideal bir sürümüdür?

A ) Windows 2000 Datacenter

B ) Windows 2000 Server

C ) Windows 2000 Advanced

D ) Windows 2000 Professional

5. Aşağıdakilerden hangisi Windows 2000 kurtarma konsolu’nu başlangıç seçeneği

olarak yükler?

A ) Fixboot

B ) Fixmbr

C ) Cmdcons

D ) Map

6. Cmdcons klasörünü ve dosyalarını depolamak için sistem bölümünde yaklaşık kaç

MB boş alan gerektirir?

A ) 7 MB

B ) 4 MB

C ) 2 MB

D ) 1 MB

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

7. Windows 2000 kurtarma konsolu kullanıldığında hangi öğeler kullanıla bilir?

8. Windows 2000 başlatma kipleri nelerdir?

9. Windows NT Workstation ve Windows NT Server’ı minimum donanım

gereksinimlerini karşılaştırınız. Farklı olan donanımlar hangileridir?

DEĞERLENDİRME

Çoktan seçmeli sorulara verdiğiniz yanıtları modül sonundaki cevap

anahtarıyla karşılaştırınız. Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı

belirleyiniz. Yanlış cevaplandırdığınız sorularla ilgili konuları tekrar inceleyiniz,

öğrenmeye çalışınız. İnternet veya çeşitli ders kitaplarından faydalanınız. Öğrenme

faaliyeti ile ilgili olarak öğretmenlerinizden yardım alınız.

ÖĞRENME FAALİYETİ–3

AMAÇ

İşletim sistemi sorunları hakkında bilgi sahibi olacak, Windows XP ailesinde sorun

giderebilecek ve Windows XP ailesini eksiksiz tanıyabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:

· Kullandığınız bilgisayarlardaki Tak-ve- çalıştır olmayan donanımları araştırınız.

· Windows XP için gerekli olan minimum donanım gereksinimi nelerdir?

Araştırınız.

· Windows XP’nin başlatma kipleri nelerdir? Araştırınız.

· Windows XP kurtarma konsolunda bulunan komutları araştırınız.

· Windows XP’de Görev yöneticisinin amacını araştırınız.

Araştırma sonuçlarını ve edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşın.

3. WİNDOWS XP AİLESİNDE SORUN

GİDERME

3.1. WİNDOWS XP KURULUM SORUNLARI

3.1.1. Tak-ve-Çalıştır (Plug and Play) Olmayan Donanımlar

Tak ve Çalıştır (Plug and Play) olmayan donanımların kullanılabilmesi için önce

donanım ayarlarının el ile yapılandırılması gereken, yazıcı, modem, tarayıcı, Tv karrtı veya

oyun kumandası gibi bir aygıtı bilgisayara bağlamak gerekir. Üreticiler PnP olmayan

aygıtların üretmeyi bırakıp PnP aygıtlar ürettikleri için, PnP olmayan aygıtlar giderek daha

az bulunmaktadır. PnP olmayan aygıtlar genellikle eski donanım parçalarıdır.

Bilgisayara yeni bir donanım takıldığında veya Windows sıfırdan kurulduğunda

sisteme takılı donanım parçalarının bir kısmını Windows otomatik olarak tanımadıysa veya

yanlış tanıdıysa Denetim masasına giderek Yeni Donanım Ekle Simgesi kullanınız. Ekrana

gelen yönergeleri takip ederek donanımı Windows’a tanıtınız.

Sisteme takılan yeni donanım parçası PnP uyumlu ise Windows açılırken bunu

görecek. Windows ihtiyaç duyuyorsa bu donanıma ait sürücü(driver) disketini ya da CD’sini

isteyecektir. Günümüzde bilgisayara takılan parçaların çoğu PnP olduğundan, parça,

bilgisayara takılıp bilgisayar açıldığında, yeni donanım bulundu mesajı gelir. Bilgisayar

yeni takılan bir aygıtın yazılımını yükleyebilmesi için, bu aygıtın disketini veya CD’sini CD

sürücüye yerleştirmeyi isteyecektir.

Sisteme takılan yeni donanım parçası PnP olmayan donanım parçası ise yani Windows

otomatik olarak tanımadıysa yapılması gereken iki yol vardır. Birincisi donanımla birlikte

gelen CD veya Diskete bulunan Setup veya Install programları çalıştırılır. İkincisi Denetim

Masasında bulunan Yeni Donanım Ekle Simgesi yardımıyla tanıtılır.

Not: Plug- and - Play (Tak-ve-çalıştır) kısaca PnP denir.

Yeni Donanım Ekle Simgesi yardımıyla donanım tanıtma:

Öncelikle donanım parçası sisteme takıldığı kabul edilerek aşağıdaki işlemler

sırasıyla yapılır.

· Başlat, Denetim Masasına tıklayınız.

· Donanım Ekle simgesine çift tıklayınız.

· Şekil 3.1’ de Gelen pencerede ileri düğmesine ve tekrar ileri düğmesine

tıklayınız.

Şekil 3.1: Donanım ekleme sihirbazı başlangıç penceresi

· Donanımı bulamayınca, ekrana Şekil 3.2’ deki pencere gelecektir. Burada iki

seçenekten birini belirleyebilirsiniz. Donanım bilgisayarınıza bağlı veya değil.

Evet, Donanımı zaten bağladım seçeneği seçili iken ileri düğmesine basınız.

Şekil 3.2: Donanım ekleme sihirbazı seçenek seçme penceresi

· Şekil 3.3’ de görülen pencerede tanıtmak istediğiniz donanım türünü tıklayınız.

Ekleyeceğiniz donanım türü burada yoksa ok tuşu ile en alttaki Yeni Donanım

aygıtı ekle seçeneğini tıklayınız.

Şekil 3.3: Yüklü donanım listesi

· İleri düğmesine basınız.

· Şekil 3.4’ de görülen pencerede donanımı otomatik yükleyebilir veya kendiniz

tanımlayabilirsiniz.

Şekil 3.4: Donanım ekleme sihirbazı yönlendirme penceresi

Bu iki işlem de aşağıdaki başlıklarda anlatılmaktadır.

a) Yeni donanım arayıp otomatik olarak yükle:

Windows’un kendisinin donanım arayıp otomatik bulmasını isteyebilirsiniz.

Bilgisayar, ek aygıtlar için sinyal göndererek, takılı olan ek aygıtların olup olmadığını

araştırır.

· Bunun için ileri düğmesini tıklayınız. Şekil 3.5’ deki pencerede görüldüğü gibi

bilgisayar yeni donanım aramaktadır.

Şekil 3.5:Yeni donanım otomatik arama penceresi

· Yeni donanım bulunmayınca Şekil 3.6’ daki pencere gelecektir. Burada ileri

düğmesine, tıklayarak, kurmak istediğiniz donanım türünü kendiniz

belirleyebilirsiniz.

Şekil 3.6:Yeni donanım arama sonucu penceresi

Yeni donanım bulunduğunda ise, donanımın yazılımı da yüklenmiş olur.

· Başka aygıt yazılımı yüklemek için, ikinci seçeneği seçip, ileri düğmesine

tıklayınız.

· İşlem bitti ise, Evet, Aygıtları Yüklemeyi Bitirdim seçeneğine ve ileri

düğmesine tıklayınız.

· Şekil 3.7’ deki belirtilen pencereden ise Son düğmesine tıklayarak işlemi

bitiriniz.

b) Listeden seçeceğim donanımı yükle:

· Listeden seçeceğim donanımı yükle seçeneğine tıkladıktan sonra ileri

düğmesine basınız. Aşağıdaki pencere gelecektir.

Şekil 3.7: Donanım listeden seçme penceresi

· Burada örneğin, görüntü kartını yüklemek için Ekran bağdaştırıcılar

seçeneğine tıklayıp, ileri düğmesine tıklayınız.

· Şekil 3.8’ deki pencere gelince de, ekran kartının markasını (üretici) ve

modelini seçiniz.

Şekil 3.8: Donanım ait üretici ve model seçme penceresi

· Eğer bu aygıtın (ekran kartının) orijinal CD’si varsa, Disketi Var düğmesine

tıklayınız.

· Gelen pencerede Gözat d ü ğ m e s i n e tıklayınız. İlgili driveri(Sürücüyü)

yükleyiniz.

3.2. WİNDOWS XP VERSİYON YÜKSELTME SORUNLARI

Microsoft firmasının en son sürümü olan Windows XP Home ve Professional olmak

üzere iki sürüm halinde piyasaya sürüldü. Home Edition kişisel PC kullanıcıları Professional

Edition ise tamamen işletmelere yönelik olarak hazırlanmış.

Amaçlar farklı olunca bu iki işletim sisteminin farklılıkları da ortaya çıkıyor.

Professional Edition’da Home Edition’a ek olarak çok işlemci desteği, özel giriş kontrolü,

kullanıcı grubu yönetimi, geliştirilmiş ağ imkânları sıralanabilir.

3.2.1. Kurulum İçin Gerekli Minimum Donanım ihtiyaçları

Windows XP Professional’ı ve Windows XP Home Edition kullanabilmeniz i ç i n

minimum aşağıdaki donanım gereklidir:

· İşlemci: 300 MHz veya üstü işlemciye sahip PC önerilmektedir; minimum 233

MHz gereklidir (tek veya çift işlemcili sistem); Intel Pentium/Celeron ailesi veya

AMD K6/Athlon/Duron ailesi veya uyumlu işlemci önerilmektedir .

· Bellek: 1 2 8 MB veya üstü RAM önerilmektedir.(minimum 64MB

desteklenmektedir; performans düşebilir ve bazı özellikler kullanılmayabilir)

· Sabit disk: 1.5 GB kullanılabilir sabit disk alanı

· Ekran kartı: Super VGA (800 × 600) veya daha yüksek çözünürlüğe sahip video

bağdaştırıcısı ve monitör

· Diğer: CD-ROM veya DVD sürücüsü, klavye ve Mouse veya uyumlu işaretçi aygıtı

3.3. WİNDOWS XP BAŞLATMA KİPLERİ

Bilgisayar açılırken klavyeden F8 tuşuna basılır. Daha sonra

Windows gelişmiş seçenekler menüsü gelir.

Hangi mod ile bilgisayarı açmak istiyorsanız, aşağı veya yukarı

yön tuşları kullanılarak istenilen mod üzerine gelerek enter tuşuna basınız.

Böylece bilgisayarı istediğiniz modda açmış olursunuz.

Windows Gelişmiş Seçenekler Menüsünde yer alan seçenekleri

sırasıyla açıklayalım.

Güvenli Mod: Güvenli mod aşağıdaki nedenlerden birisinin gerçekleşmesi durumunda

kullanılır.

· Windows’un çalışması durumunda bir problem olduğu zaman ve yüklenmiş olan

programları sağlıklı olarak kaldırmak istediğinizde bu mod kullanılır. Örneğin bir

tarayıcı yüklediniz ve bu tarayıcı istenilen özelliklerde çalışmıyorsa bu tarayıcıcının

driver(sürücü) dosyalarını kaldırarak (uninstall) yeniden yüklenmesi, bazen bir çözüm

olabilmektedir. Bu durumda normal modda bilgisayar açılınca, sürücü dosyalarını

kaldırma(driver uninstall) yeterli olamayabilir. Bunun için, Güvenli mod ile bilgisayar

açıldıktan sonra dosyalar kaldırılır ve normal modda yeniden yüklenir.

· Windows XP açılışında bir problem olup, açılış gerçekleşmeyince bu mod kullanılır.

Örneğin bilgisayar kilitlenince veya elektrikler kesilince, bir sonraki açılışta Windows

açılmayabilir. Bu durumda da açılış güvenli modda gerçekleşir. Ekran çözünürlülüğü

ile ilgili ayarlar değiştirilince, bazen bu ayarlar Windows’un çalışmasında sorun

çıkarabilir. Bu durumda da açılış güvenli modda yapılacaktır.

· Bilgisayara yüklü olan donanımlardan dolayı ortaya çıkan çakışma sorunları nedeniyle

Windows’un sorunsuz çalışmaması durumunda Bilgisayarda varsayılan

ayarlar(default) kavramı kullanılır. Bunun anlamı, önceden belirlenen standart ayarlar

demektir. Bilgisayar Güvenli modda açıldığında, Windows XP işletim sistemi var

sayılan ayarları kullanır. Yani klavyenin çalışması için gereken sürücü dosyaları,

ekran kartı sürücü (driver) dosyaları ve Windows XP işletim sistemi için gereken

minimum sürücüler eklenir. Bu nedenle Windows’un bazı fonksiyonları bu modda

kullanılamaz. Örneğin Ethernet kartı, CD sürücü ve yazıcılar bu modda iken

kullanılmaz.

· Güvenli modda iken ekranın her köşesinde, Güvenli mod yazısı görülür. Bu moddan

çıkmak için bilgisayarı kapatıp yeniden açınız.(Reset)

Ağ Desteği ile Güvenli Mod: Bilgisayarınızın Ağ bağlantıları(başka bilgisayarlara bağlı)

olması durumunda, bu bilgisayarlara bağlanarak Güvenli Modda açılışı yapmak amacıyla

kullanılır.

Komut İstemiyle Güvenli Mod: Başlangıç dosyaları olan Autoexec.bat ve Config.sys

dosyaları çalıştırılmadan bilgisayarın açılması sağlanır. Bu modda CD sürücüsü ve diger

birimlerin yazılımları yüklenmediğinden bu aygıtlar çalışmazlar. Açılışta Windows ekranı

yerine komut satırı görüntülenir.

Ön Yükleme Kimliğini Etkinleştir: Güvenli mod açılışında yüklenen sürücülerin (driver)

ve hizmetlerin listesinin görüntülenebileceği bir açılış modudur.Bu modda oluşturulan

listenin incelenmesi ile sistemde oluşan sorunun anlaşılması kolaylaşır.Bu liste, ntbt.txt

dosyasına kaydedilir. Dosyanın kaydedildiği dizin ise %windir% dizinidir.

VGA Modunu Etkinleştir: Ekran (görüntü) kartının ayarlarında ortaya çıkan bir sorun

durumunda normal açılışta ekran görüntüsüne ulaşamayabilirsiniz. Bu durumda standart bir

ekran kartı sürücüsü yükleyerek bilgisayarı açmak mümkündür. Standart bir ekran sürücüsü

yüklemek için bu mod kullanılır.

En Son İyi Yapılandırma <Çalışan en son ayarlarınız>: Windows en son sorunsuz

kapandığı ayarları kayıt defterine kaydeder. Bundan sonra bir sürücü yüklenmesi gibi

nedenlerle bilgisayarın açılışında sorunlar ortaya çıkabilir. En son başarılı Windows açılış

ayarları ile bilgisayarı sorunsuz açmak için bu mod kullanılır.

Dizin Hizmetleri Geri Yükleme Modu <Windows etki alanı denetleyicileri>: Sunucu

işletim sisteminin kullanıldığı ağ bilgisayarlar için kullanılan bir seçenektir. SYSVOL ve

Active Directory dizin hizmetinin yüklenmesi için bu mod kullanılır.

Hata Ayıklama Modu: Bilgisayarları birbirine bağlayan seri kablo ile hata ayıklama

bilgileri diğer bilgisayara gönderilir. Uzaktan Yükleme Hizmeti ile bilgisayarınızı

yapılandırdıysanız, sistemi geri yükleme ve kurtarma seçenekleri bu modda aktif hale gelir.

Windows Olağan Şekilde Başlasın: Windows’un normal açılışını sağlamak için kullanılır.

Yeniden Başlat: Bu seçenekle bilgisayar yeniden başlar. Başka bir deyişle bilgisayar

resetlenir.

İşletim Sistemi Seçenekleri Menüsüne Dön: Ekrana ilk gelen işletim sistemi seçeneklerine

dönmek için bu mod kullanılır.

3.4. WİNDOWS XP KURTARMA KONSOLU

Microsoft Windows XP tabanlı bilgisayarınız düzgün başlatılamıyorsa veya hiç

başlatılmıyorsa, sistem yazılımınızı kurtarmanıza yardımcı olması

için Windows Kurtarma Konsolu'nu kullanabilirsiniz.

Windows Kurtarma Konsolu'nu kullandığınızda, Windows

grafik kullanıcı arabirimini (GUI) başlatmadan, NTFS dosya

sistemine, FAT ve FAT32 birimlerine sınırlı erişim elde edebilirsiniz.

Windows Kurtarma Konsolu'nu kullandığınızda, Windows grafik kullanıcı arabirimini

(GUI) başlatmadan, NTFS dosya sistemine, FAT ve FAT32 birimlerine sınırlı erişim elde

edebilirsiniz.

Windows Kurtarma Konsolu'nda aşağıdakileri yapabilirsiniz

· İşletim sistemi dosyalarını ve klasörlerini kullanma, kopyalama, yeniden

adlandırma veya değiştirme

· Bilgisayarınızı bir sonraki başlatmanızda hizmet veya aygıt başlatmayı

etkinleştirme veya devre dışı bırakma

· Dosya sistemi önyükleme kesimini veya Ana Önyükleme Kaydını (MBR)

onarma

· Sürücülerde bölümler oluşturma ve bunları biçimlendirme

Not: Windows Kurtarma Konsolu'na yalnızca yönetici erişebildiğinden yetkisiz kullanıcılar

NTFS birimini kullanamaz.

Windows Kurtarma Konsolu'nu Başlatma:

· Bilgisayarınızı başlatmak için Windows Kurulum disketlerini veya Windows

CD-ROM'unu kullanın.

· Onarmak için "Kuruluma Hoş Geldiniz" ekranında F10 veya "R" tuşuna basın.

· Windows Kurtarma Konsolu'nu Windows Başlangıç klasörüne eklemek için

Winnt32.exe yardımcı programını /cmdcons seçeneğiyle birlikte kullanın. Bu

yordam Cmdcons klasörünü ve dosyalarını tutmak için sistem bölümünde

yaklaşık 7 megabaytlık (MB) boş sabit disk alanı gerektirir.

Komut Konsolu'nu Kullanma:

Windows Kurtarma Konsolu'nu başlattıktan sonra, aşağıdaki iletiyi alırsınız:

Microsoft Windows(R) Kurtarma Konsolu

Kurtarma Konsolu sistem onarma ve kurtarma işlevleri sağlar.

Kurtarma Konsolu'ndan çıkmak ve bilgisayarı yeniden başlatmak için "exit" yazın.

1: C:WINDOWS

Hangi Windows Yüklemesi'nde oturum açmak istiyorsunuz (İptal etmek için ENTER'a

basın)?

İlgili Windows yüklemesinin numarasını girdikten sonra, Windows tarafından yönetici

hesabı parolasını girmeniz istenir.

Üç defa yanlış parola girerseniz, Windows Kurtarma Konsolu'ndan çıkarılırsınız.

Ayrıca, Güvenlik Hesapları Yöneticisi (SAM) veritabanı eksik veya bozulmuşsa,

doğru kimlik doğrulamasına sahip olmadığınız için Windows Kurtarma Konsolu'nu

kullanamazsınız. Parolanızı girdikten ve Windows Kurtarma Konsolu başladıktan sonra,

bilgisayarı yeniden başlatmak için "exit" yazın.

Windows Kurtarma Konsolu'nun Kısıtlamaları ve Sınırlamaları:

Windows Kurtarma Konsolu'nu kullandığınızda yalnızca aşağıdaki öğeleri kullanabilirsiniz:

· Kök klasörü

· anda oturum açmış olduğunuz Windows yüklemesinin %SystemRoot% klasörü

ve alt klasörleri

· Cmdcons klasörü

· CD-ROM veya DVD-ROM gibi çıkarılabilir ortam sürücüleri

3.5. GÖREV YÖNETİCİSİ

Görev Yöneticisi bilgisayarınızda çalışan programlar ve işlemler hakkında bilgi verir.

Ayrıca, işlemler için en sık kullanılan performans ölçülerini görüntüler.

Görev Yöneticisini çalıştırmak için;

Ctrl + Alt + Del (Deltree) kısa yol tuşlarına basarak görev yöneticisi çalıştırılabilir. Ayrıca

Görev çubuğu üzerine gelerek farenin (mouse) sağ tuşuna tıklayınız. Şekil 3.9’ daki

pencereden Görev yöneticisi komutu seçerek görev yöneticisi çalıştırabilirsiniz.

Görev yöneticisi çalıştırıldığında ekrana gelen pencerede aşağıdaki sekmeler bulunur.

Şekil 3.9: Görev yöneticisi uygulamalar sekmesine ait pencere

Uygulamalar: Bilgisayarda çalışan programların durumunu gösterir. Bu sekmede, seçili

olan programı sonlandırabilir, başlatabilir veya geçiş yapabilirsiniz.

Şekil 3.10: Görev yöneticisi işlemler sekmesine ait pencere

İşlemler: Şekil 3.10’ da bilgisayarınızda çalışan işlemler hakkındaki bilgilerin gösterildiği

form belirtilmektedir. Örneğin, CPU ve bellek kullanımı, yansıma ve kullanıcı adı gibi

parametreler hakkındaki bilgileri görüntüler ve seçili bir işlem sonlandırılabilir.

Performans: Şekil 3 .11’ d e b ilgisayarınızda çalışan işlemler hakkındaki bilgilerin

gösterildiği form belirtilmektedir. Bilgisayarın performansı hakkında, dinamik bir genel

bakış görüntüler. CPU(İşlemci) ve bellek kullanımı grafikleri Kilobayt cinsinden fiziksel,

çekirdek ve kayıt belleği toplamları ve Bilgisayarda çalışan tanıtıcı, iş parçacığı ve işlem

sayısı toplamları bulunur.

· Fiziksel Bellek: Bilgisayara takılı olan fiziksel bellek miktarını gösterir.

· Çekirdek Bellek: İşletim sisteminin kullandığı bellek miktarını gösterir

· Ayrılmış (Kayıt) Bellek: Program ve sistem için ayrılmış bellek miktarını

gösterir.

Şekil 3.11: Görev yöneticisi performans sekmesine ait pencere

Ağ iletişimi: Ağ performansının grafik gösterimini sunar. Bu sekme, bilgisayarda çalışan ağ

veya ağların durumunu, bağlantı hızını ağ kullanımı ve bağdaştırıcı adı gösteren basit bir

niteleyici gösterge sağlar. Ağ oluşturma sekmesi yalnızca ağ kartı varsa görüntülenir. Bu

sekmede ağ bağlantısının kalitesini ve kullanılabilirliği görüntülenir. (Bkz.Şekil 3.12)

Şekil 3.12: Görev yöneticisi ağ iletişimi sekmesine ait pencere

Kullanıcılar: Bilgisayara erişimi olan kullanıcıları, oturum durumunu ve adları görüntüler.

İstemci Adı, eğer varsa, oturumu kullanan istemci bilgisayarın adını belirtir. Oturum, başka

bir kullanıcıya ileti göndermek veya başka bir kullanıcının oturumuna bağlanmak gibi

görevleri yerine getirirken kullanmanız için bir ad sağlar.

Şekil 3.13: Görev yöneticisi kullanıcılar sekmesine ait pencere

Görev Yöneticisi görüntü seçeneklerini değiştirmek için:

1. Değiştirmek istediğiniz görüntü seçeneğine ait sekmeyi tıklatın.

Tıklatabileceğiniz sekmeler:

· Uygulamalar sekmesi, a y r ı n t ı l a r , büyük veya küçük simgeleri

görüntülenebilir.

· İşlemler sekmesi, görüntülemek istediğiniz sütunlar seçilebilir.

· Performans sekmesi, CPU Geçmiş grafiği değiştirilebilir ve çekirdek

zamanlar gösterilebilir.

· Ağ İletişimi sekmesi, ağ bağlantınıza ilişkin bilgiler görüntülenebilir.

· Kullanıcılar sekmesi, görüntülemek istediğiniz sütunlar seçilebilir

2. Görünüm menüsünde, istediğiniz komutu tıklatın.

Not: CPU Kullanımı ve CPU Kullanım Geçmişi grafiklerine kırmızı çizgiler eklemek üzere

çekirdek zamanlarını göstermek için, Performans sekmesini tıklatın. Görünüm menüsünde

Çekirdek Zamanları Göster'i tıklatın. Kırmızı çizgiler, çekirdek işlemler tarafından

tüketilen CPU kaynaklarının miktarını belirtir.

Görev Yöneticisi verilerini güncelleştirmek için:

· Görünüm menüsünden Şimdi Yenile'yi tıklatın.

· Verilerin otomatik güncelleştirilme sıklığını değiştirmek için Görünüm

menüsünde Güncelleştirme Hızı'nın üzerine gelin ve sonra istediğiniz komutu

tıklatın.

· Görev Yöneticisi'nde görüntülenen veriyi geçici olarak dondurmak için

Görünüm menüsünde Güncelleştirme Hızı'nın üzerine gelin ve sonra

Duraklatıldı‘yı tıklatın.

Bilgisayarı kapatma:

Görev Yöneticisi bilgisayarı kapatmak için farklı seçenekler sunar. Bilgisayarınızı

bekleme veya hazırda bekleme konumuna geçirebilir, kapatabilir, yeniden başlatabilir, bir

kullanıcını oturumunu sonlandırabilir veya bilgisayarınızı kilitleyebilirsiniz. A y g ı t

yöneticisinde Bilgisayarı kapat menüsünden istenilen seçenek seçilir.

Sonuç olarak görev yöneticisini kullanarak:

· Bilgisayarınızın performans anahtar göstergelerini izleyebilirsiniz.

· Çalışan programların durumunu görebilir ve yanıt vermeyen programları sona

erdirebilirsiniz.

· En çok on beş parametre kullanarak çalışan işlemlerin etkinliğini

değerlendirebilirsiniz.

· CPU ve bellek kullanımı grafiklerini ve verilerini görebilirsiniz.

· Ayrıca, bir ağa bağlıysanız, ağın durumunu ve ağınızın nasıl çalıştığını da

görebilirsiniz.

· Bilgisayarınıza birden fazla kullanıcı bağlıysa, kimin bağlı olduğunu ve bağlı

kullanıcılara ileti gönderebilirsiniz.

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

1.Tak ve Çalıştır (Plug and Play) olmayan

Bilgisayarınıza Tak ve Çalıştır

donanımların kullanılabilmesi için önce donanım

donanımını taktıktan sonra mutlaka

ayarlarının el ile yapılandırılması gereken, yazıcı,

öğretmenize gösterin ve öğretmeninizin

modem, tarayıcı, Tv karttı veya oyun kumandası

gözetiminde bilgisayara enerji veriniz.

gibi bir aygıtı bilgisayara bağlayınız.

2.Windows XP yüklü Bilgisayarınıza takılı Sisteminizde bulunan aygıtlar listesini

donanım özeliklerini gösteren bilgisayarım not ediniz. Windows XP için gerekli

özellikler penceresini açınız. Bilgisayarınızdaki olan minimum donanım ihtiyaçları ile

donanımı inceleyiniz. karşılatırınız.

Windows X P y ü k l ü sisteminizin

başlatma kipleri nelerdir? N o t alınız.

3.Windows XP yüklü Bilgisayarınızı

Windows 9x ve Windows 2000 işletim

başlatma kipi moddunda açınız.

sisteminin başlatma kipleriyle

karşılatırınız.

4. Windows XP’ de kurtarma konsolunu Öğretmeniniz gözetiminde kurtarma

adım adım not alarak açınız. konsolu komutlarını kullanınız.

Görev yöneticisinde bulunan sekmeleri

5.Görev yöneticisini farklı iki yolla kullanınız.

çalıştırınız. Görev yöneticisini inceleyiniz. Takıldığınız noktaları not alınız ve

öğretmeninize sorun.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

C ) OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru seçeneğini işaretleyiniz.

1. Görev yöneticisinde CPU(işlemci) ve bellek kullanımı grafikleri hangi sekmede

bulunur?

A ) İşlemler

B ) Performans

C ) Kullanıcılar

D ) Ağ iletişimi

2. PnP’nin anlamı nedir?

A ) Tak ve Çalıştır

B ) Uyumlu donanım

C ) Sistem performansı

D ) Aygıt yöneticisi

3. Aşağıdakilerden hangisi görev yöneticisinde bulunan bir sekme değildir?.

A ) Ağ iletişimi

B ) Uygulamalar

C ) İşlemler

D ) Başarım

4. Aşağıdaki tuş kombinasyonundan hangisi görev yöneticisini çalıştırır?

A ) Shift + Del

B ) Ctrl + Shift + ALtGr

C ) Ctrl + Alt + Del

D ) Shift + Alt + Del

5. Aşağıdakilerden hangisi D sürücüsündeki sistem bölümüne yeni bir bölüm önyükleme

kesimi yazar?

A ) Fixboot D:

B ) Fixmbr D:

C ) Cmdcons D:

D ) Map D:

6. Yeni donanım ekle simgesi aşağıdakilerden hangisinde bulunuyor?

A ) Donatılar

B ) Aygıt yöneticisi

C ) Denetim masası

D ) Görev yöneticisi

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

7. Windows XP’nin başlatma kipleri nelerdir?

8. Görev yöneticisinin görevi nedir?

9. Kurtarma konsolu niçin gereklidir?

10. Bilgisayara yeni takılan bir donanım nasıl tanıtılır?

DEĞERLENDİRME

Çoktan seçmeli sorulara verdiğiniz yanıtları modül sonundaki cevap

anahtarıyla karşılaştırınız. Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı

belirleyiniz. Yanlış cevaplandırdığınız sorularla ilgili konuları tekrar inceleyiniz,

öğrenmeye çalışınız. İnternet veya çeşitli ders kitaplarından faydalanınız. Öğrenme

faaliyeti ile ilgili olarak öğretmenlerinizden yardım alınız.

ÖĞRENME FAALİYETİ– 4

ÖĞRENME FAALİYETİ–4

AMAÇ

Yedekleme işlemi hakkında bilgi sahibi olacak, Windows ortamında veri yedekleme

ve kurtarma yapabilecek, veri ve kayıt yedeklemeyi eksiksiz yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:

· Yedekleme işleminin faydaları nelerdir? Araştırınız.

· Yedekleme işlemi komut isteminde hangi komutla yapılır? Araştırınız.

· Veri yedekleme prosedürleri nelerdir? Araştırınız.

· Deprem gibi doğal afetlere karşı yedekleme ve koruma işlemleri nasıl

yapılmaktadır.

Araştırma sonuçlarını ve edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

4. VERİLERİN YEDEKLENMESİ

4.1. WİNDOWS KAYIT YEDEKLEME VE KURTARMA ARACI

4.1.1. Yedek Alma Sihirbazı (Backup Wizard)

Yedekleme (Backup) verilerin çeşitli risklere(virüs bulaşma, işletim

sisteminin çökmesi, HDD bozulması vb...) karşı yedek kopyalarının alınması

işlemidir. Böylece verileri yedekleyerek oluşa bilecek bir sorunun önceden

tedbirini almış olursunuz. Örneğin dosyalar bozulur veya kaybolursa, bunları

yedeklerinden geri yükleyebilirsiniz.

Bilgisayarda dosya ve klasörlerin tamamını veya istenilen bir bölümünü yedek alarak

çeşitli ortamlarda saklamak mümkündür. Bu ortamlar CD, DVD, disket, flash bellek, ağı

kullanarak başka bir bilgisayar, teyp backup sürücüleri veya farklı bir sabit disk olabilir.

Yedekleme uygulamasında sıkıştırma işlemi uygulandığı için dosya boyutlarında

küçültme meydana gelir. Ancak bu küçültmeden dolayı veri kaybı olmaz.

Yedekleme (Backup) programı ile yapılacak işlemler:

· Dosya veya klasörlerin yedeklenmesi

· Sistem dosyaların yedeklenmesi

· Yedeklenen verilerin geri yüklenmesi

· Yedekleme işleminin zamanlanması gibi işlemler yapıla bilir.

Yedek alma sihirbazı (backup wizard) programını çalıştırma:

Başlat - Programlar - Donatılar seçeneğini seçin. Gelen pencereden Sistem Araçları

işaret edin. Son olarak Yedekleme seçeneğini tıklayın; ya da Başlat - Çalıştır penceresine

ntbackup.exe yazıp enter ya da tamam’ı tıklatırsanız yedekleme programını çalıştırırsınız.

Eğer Windows XP Home Edition kullanıyorsanız yedekleme seçeneğini bulamaya

bilirsiniz. Windows XP Home ilk yüklendiğinde Backup programı gelmiyor. Eğer

hazır bir sistem almışsanız ve elinizde sadece Recovery CD’si varsa

VALUEADDMSFTNTBACKUP dizininden ulaşılabilirsiniz; ya da bilgisayarda

C:VALUEADDMSFT NTBACKUP dizininde bulabilirsiniz.

Bunlar dışında Windows XP Professional Edition kurulu olduğu bir bilgisayarda

c:windows dizinine ulaşarak ntbackup.exe dosyasını diskete kopyalayarak , Windows XP

Home Edition yüklü olan bilgisayarın c:windows dizinine kopyalaya bilirsiniz. Başlat -

Çalıştır ve ntbackup.exe yazarak tamam veya enter tuşlarına basarak yedekleme programını

Windows XP Home Edition’da çalıştıra bilirsiniz.

Yedekleme Uygulamasını seçtikten sonra Şekil 4.1’ deki pencere ekrana gelecektir.

Şekil 4.1: Yedekleme sihirbazı

· Her zaman sihirbaz modunda başlat seçeneği seçili olacak şekilde ileri

düğmesine basınız.

Şekil 4.2: Yedekleme seçenek penceresi

· Dosya ve ayarları yedekle (Şekil 4.2) seçeneği seçili iken ileri düğmesine

basınız.

Şekil 4.3: Yedeklemede istenilen öğeler seçme penceresi

· Neyin yedekleneceğini ben seçeyim (bkz. Şekil 4.3) seçeneğini işaretleyin ve

ileri düğmesine basınız.

Şekil 4.4: Yedeklenecek öğelerin seçimi

· Şekil 4.4’ de Görüldüğü gibi yedeklenecek olan dosyaların bulunduğu sürücü ve

dyol tanımlaması yapılır. Öncelikle Bilgisayarım simgesinin solunda bulunan

“+” işaretine birkez tıklayınız. Açılan sürücülerden dosyaların bulunduğu

sürücünün yanındaki “+” işaretine tıklayınız. Aranılan klasör bulunduğunda

yanındaki küçük kutucuk işaretlenir. Eğer klasörün içindeki bir veya birkaç

dosya işaretlenecekse klasörün solundaki “+” işaretine tıklanılır. İstenilen dosya

ya da alt klasör seçilir. Seçim işi bittikten sonra Şekil 4.5’ de gösterildiği üzere

ileri düğmesine tıklayınız.

Şekil 4.5: Yedeklemenin kayıt edileceği yer ve ad yazım penceresi

· Yedeklemenin yapılacağı yeri seçin. Gözat düğmesine tıklayarak istenilen alan

seçilir ve yedekleme için bir ad seçilerek ileri tıklanılır.

· Yedekleme işlemini başlatmak için Son düğmesine tıklanılır ve yedekleme

işlemi tamamlanınca yedekleme durumunu gösteren raporlar penceresi Şekil

4.6’ daki gibi ekranda görüntülenir.

Şekil 4.6: Yedekleme rapor penceresi

Yedeklenen verilerin geri yüklenmesi:

Yedekleme programını tekrar çalıştırınız.

· Her zaman sihirbaz moddunda başlat seçeneği seçili olacak şekilde ileri

düğmesine basınız.

Şekil 4.7: Yedeklemeyi geri yükleme

· Dosya ve ayarları geri yükle seçeneğini seçip ileri düğmesine basınız.

Şekil 4. 8: Geri yüklenecek

· Sıkıştırılmış dosya ya da klasörler pencerede sol tarafta yedeklenmiş olarak

görülür. Bu dosya ya da klasörler, sıkıştırmanın yapıldığı sürücü veya klasöre

açılabileceği gibi başka bir klasör veya sürücüye de açabilirsiniz.

· İleri v e son düğmelerine basarak işlemin bittiğini gösteren rapor penceresi

ekrana gelir.

4.2. VERİ UYGULAMA YEDEKLEME VE KURTARMA ARACI

4.2.1. Ntbackup Komutu

Yedekleme işlemlerini, komut isteminde veya ntbackup komutu ile

birlikte çeşitli parametreler kullanarak toplu iş dosyasından

gerçekleştirebilirsiniz.

Sözdizimi

ntbackup backup [systemstate] "@bks dosya adı" /J {"iş adı"} [/P {"havuz adı"}] [/G {"guid

adı"}] [/T { "teyp adı"}] [/N {"ortam adı"}] [/F {"dosya adı"}] [/D {"ayar açıklaması"}]

[/DS {"sunucu adı"}] [/IS {"sunucu adı"}] [/A] [/V:{yes|no}] [/R:{yes|no}] [/L:{f|s|n}] [/M

{yedekleme türü}] [/RS:{yes|no}] [/HC:{on|off}] [/SNAP:{on|off}]

Parametreler:

Systemstate: Sistem Durumu verisini yedeklemek istediğinizi belirtir. Bu seçeneği

seçtiğinizde, yedekleme türünün normal mı yoksa kopya mı olacağı belirlenir.

@bks dosya adı: Bu yedekleme işleminde kullanılacak yedekleme seçim dosyasının (.bks

dosyası) adını belirtir. Yedekleme seçim dosyasının adından önce (@) karakteri konmalıdır.

Bir yedekleme seçim dosyası, yedekleme için seçtiğiniz dosya ve klasörlerdeki bilgileri

içerir. Dosyayı, Yedeklemenin grafik kullanıcı arabirimi (GUI) sürümünü kullanarak

oluşturmalısınız.

/J {"iş adı"}: Günlük dosyası'nda kullanılacak iş adını belirtir. İş adı genellikle dosyaları

yedeklediğiniz tarih ve saatin yanı sıra, geçerli yedekleme işinde yedeklediğiniz dosya ve

klasörleri açıklar.

/P {"havuz adı"} : İçinden ortam kullanmak istediğiniz ortam havuzu'nu belirtir. Bu

genellikle, Yedekleme ortam havuzu'nun bir alt havuzudur (örneğin, 4mm DDS). Bunu

seçerseniz, /A, /G, /F veya /T komut satırı seçeneklerini kullanamazsınız.

/G {"guid adı"}: Bu teybin üstüne yazar veya ekler. Bu anahtarı /P ile bağlantılı olarak

kullanmayın.

/T {"teyp adı"} : Bu teybin üstüne yazar veya ekler. Bu anahtarı /P ile bağlantılı olarak

kullanmayın.

/N {"ortam adı"}: Yeni teyp adını belirtir. /A'yı bu anahtarla birlikte kullanmamalısınız.

/F {"dosya adı"}: Mantıksal disk yolu ve dosya adı. Aşağıdaki anahtarları bu anahtarla

birlikte kullanmamalısınız: /P /G /T.

/D {"ayar açıklaması"}: Her yedekleme kümesi için bir etiket belirtir.

/DS {"sunucu adı"}: Belirtilen Microsoft Exchange Server için dizin hizmet dosyasını

yedekler.

/IS {"sunucu adı"}: Belirtilen Microsoft Exchange Server için Bilgi Deposu dosyasını

yedekler.

/A:Bir ekleme işlemi gerçekleştirir. Bu anahtarla bağlantılı olarak /G veya /T kullanılmalıdır.

Bu anahtarı /P ile bağlantılı olarak kullanmayın.

/V:{yes|no}: Yedekleme tamamlandıktan sonra veriyi doğrular.

/R:{yes|no}: S veya Yöneticiler grup üyelerinin bu teybe erişimini kısıtlar.

/L:{f|s|n} : Günlük dosyası türünü belirtir: f=tam, s=özet, n=hiçbiri (günlük dosyası

oluşturulmaz).

/M {yedekleme türü} : Yedekleme türünü belirtir. Aşağıdakilerden biri olmalıdır: normal,

kopya, farklı, artan veya günlük.

/RS:{yes|no} : Uzak Depolama Birimi içinde bulunan aktarılmış veri dosyalarını yedekler.

Uzak Depolama Birimi yer tutucu dosyalarını içeren yerel çıkarılabilir Depolama Birimi

veritabanını yedeklemek için /RS komut satırı seçeneği gerekli değildir. %systemroot%

klasörünü yedeklediğinizde, Yedekleme programı otomatik olarak Çıkarılabilir Depolama

Birimi veritabanını da yedekler.

/HC:{on|off} : Teyp sürücüsünde kullanılabiliyorsa, donanım sıkıştırması kullanır.

/SNAP:{on|off}: Yedekleme işleminin birim anlık görüntüsü biçiminde olup olmayacağını

belirtir.

/M {yedekleme türü}: Yedekleme türünü belirtir. Aşağıdakilerden biri olmalıdır: normal,

kopya, farklı, artan veya günlük.

/? : Komut isteminde yardımı görüntüler.

Açıklamalar:

· Dosyaları komut satırından Ntbackup komutunu kullanarak geri

yükleyemezsiniz.

· Aşağıdaki komut satırı seçenekleri, bir komut satırı seçeneği ile

değiştirilmedikleri sürece, Yedekleme grafik kullanıcı arabirimi (GUI)

sürümünü kullanarak ayarlamış olduğunuz değeri varsayılan değer olarak alır:

/V /R /L /M /RS /HC.

Örneğin, Yedekleme programının Seçenekler iletişim kutusunda

donanım sıkıştırması etkin durumda ise, /HC komut satırında belirtilmediği

sürece, bu donanım sıkıştırması kullanılacaktır. Ancak komut satırında /HC:off

ifadesi belirtilirse, Seçenek iletişim kutusu ayarı geçersiz sayılır ve sıkıştırma

kullanılmaz.

· Bilgisayarınızda Windows Medya Service çalışıyorsa ve bu hizmetlerle ilgili

dosyaları yedeklemek istiyorsanız, Windows Media Services çevrimiçi

belgelerinde " Windows Media Services ile Yedekleme Çalıştırma" konusuna

bakın. Windows Media Services ile bağlantılı dosyaları yedeklemeden veya geri

yüklemeden önce Windows Media Services çevrimiçi belgelerinde belirtilen

işlemleri izlemeniz gerekir.

· Yalnızca yerel bilgisayardaki Sistem Durumu verisini yedekleyebilirsiniz.

Uzak bilgisayardaki Sistem Durumu verilerini yedekleyemezsiniz.

· Ortam yönetmek için çıkarılabilir Bellek veya veri saklamak için Uzak

Depolama birimi kullanıyorsanız, aşağıdaki klasörlerde bulunan dosyaları

düzenli olarak yedeklemeniz gerekir:

SistemkökdiziniSystem32Ntmsdata

SistemkökdiziniSystem32Remotestorage

· Böylece, tüm Çıkarılabilir Depolama Birimi ve Uzak Depolama Birimi verileri

geri yüklenebilecektir.

Örnekler:

Örnek – 1

ntbackup backup \iggy-multic$ /m normal /j "İşim 1" /p "Backup" /n "Komut Satırı

Yedekleme 1" /d "Komut Satırı İşlevselliği" /v:yes /r:no /l:s /rs:no /hc:on

Açıklama: \iggy-multic$ uzak paylaşımını “İşim 1” adlı bir normal yedekleme ile

yedekler. Bu örnek, Yedekleme ortam havuzundan bir teyp alacak ve teybi "Komut Satırı

Yedekleme 1" olarak adlandıracaktır. Yedekleme işinin açıklaması "Komut Satırı

İşlevselliği" olacaktır. Yedekleme işi biter bitmez doğrulanır, sahip/yöneticiye erişim

kısıtlanmaz, oturum açma düzeyi yalnızca özet'e ayarlanır, Uzak Depolama Birimi verileri

yedeklenmez ve donanım sıkıştırması etkinleştirilir.

Örnek – 2

ntbackup backup d: /j "İşim 2" /a /t "Komut Satırı Yedekleme 1" /m copy

Açıklama: D: yerel sürücüsünü “İşim 2” adlı kopya yedekleme ile yedekler. Yedeklenen

dosya ve klasörler "Komut Satırı Yedekleme 1" adlı teybe eklenir. Diğer tüm seçenekler

Yedekleme programında belirtilen ayarları varsayılan ayarlar olarak alacaktır.

Örnek – 3

ntbackup backup "@C:Program FilesWindows NTntbackupdata commandline.bks

" /j "İşim 3" /t "Komut Satırı Yedekleme 1" /n "Komut Satırı Yedekleme 2"

Açıklama: Yedekleme programında belirtilen yedekleme türünü kullanarak bir yedekleme

gerçekleştirir. Yedeklenecek dosyaları seçmek için, C:Program FilesWindows NT

ntbackupdata dizininde bulunan Commandline.bks adlı yedekleme seçimi dosyasını

kullanır. Yedekleme işi "İşim 3" olarak adlandırılacak ve "Komut Satırı Yedekleme 1" adlı

teybi "Komut Satırı Yedekleme 2" ile değiştirecektir.

Örnek – 4

Aşağıdaki örneklerde Komut satırından bir dosyaya yedeklemenin nasıl gerçekleştirileceğini

göstermektedir. Üç örnek, yedekleme türü, doğrulama ayarı, oturum açma düzeyi, donanım

sıkıştırması ve diğer kısıtlamalar için Yedekleme programının varsayılan değerlerini

kullanmaktadır.

a) ntbackup backup \iggy-multid$ /j "Komut Satırı Yedekleme 4" /f "D:backup.bkf"

Açıklama: \iggy-multid$ dosyasının D:Backup.bkf dosyasına nasıl yedekleneceğini,

b) ntbackup backup \iggy-multid$ /j "Komut Satırı Yedekleme 5 " / f

"D:backup.bkf"/a

Açıklama: aynı yedeklemenin aynı dosyaya nasıl ekleneceğini göstermektedir.

c) ntbackup backup \iggy-multid$ /j "Komut Satırı Yedekleme 6" /f "D:backup.bkf"

Açıklama: Aynı yedekleme ile dosyanın üzerine nasıl yazılacağını göstermektedir. Her üç

örnekte, sürücü harfi yerine tam bir UNC adı kullanılabilir (yani kullanıcı, d:backup. bkf

yerine yedekleme hedefi olarak \iggy-multid$backup.bkf dosyasını belirtebilir).

4.3. VERİ YEDEKLEME PROSEDÜRLERİ

Yedekleme işleminde, yedeklenecek dosya ve klasörlerin seçilmesinin ardından

gelişmiş seçenekler de düzenlene bilir.

Şekil 4. 9: Yedekleme işlemi tamamlama penceresi

· Şekil 4.9 ‘ da gösterildiği üzere Gelişmiş seçeneği tıklayarak istediğiniz

yedekleme tipini seçiniz ileri düğmesine basınız.

Şekil 4. 10: Yedekleme türü seçme

4.3.1. Normal Yedekleme (Normal Backup)

Normal yedekleme türü bildiğiniz tam (full) yedekleme işlemidir. Seçilen bütün

dosyalar tam olarak yedeklenir ve yedeklendikleri tarih işaretlenir.

4.3.2. Artan(Değişen) Yedekleme (Incremental Backup)

Artan yedekleme (Incremental) türünde amaç bir aralığın yedeğini almaktır. Bu yedek

türünde bir önceki artan yedekleme (Incremental) baz alınır.

4.3.3. Fark Yedekleme (Differential Backup)

Normal yedeği baz alarak başlar. Bu yedek türünde Normal yedekten sonra değişen ve

eklenen tüm dosyalar yedeklenir.

4.3.4. Kopyalama ile Yedekleme (Copy Backup)

Seçilen bütün dosyaları sadece yedekler.

4.3.5. Günlük Yedekleme (Daily Backup)

Belirtilen gün değişen dosyaları yedekler.

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

1. Yedekleme programını çalıştırınız. Eğer

Bilgisayarınızdaki herhangi bir dosya

işletim sisteminizde bulunmuyorsa başka b i r

ya da klasörün yedeğini oluşturunuz.

bilgisayardan ya da ortamdan temin ederek

İşlem basamaklarını not ediniz.

sisteminize yükleyin.

Geri yükleme yaparken i ş l e m

2. Bilgisayarınızda ki daha önceden basamaklarını not ediniz ve

yedeklenmiş verilerin yedeklerini geri yükleyiniz. takıldığınız noktaları öğretmeninize

danışınız.

Ntbackup komutu kullanımını

3. Ntbackup komutunun kullanabilecek

öğretmeninizden y a r d ı m alarak

şekilde bilgisayarınızı hazırlayınız.

öğreniniz.

Veri yedekleme prosedürlerini ayrı

4. Veri yedekleme prosedürlerine ulaşmak

ayrı çalıştırınız. Aradaki farkı

için gerekli olan adımları gerçekleştiriniz. öğreniniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

D ) OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. Aşağıdaki komutlardan hangisi çalıştır komut penceresine yazılırsa yedekleme

programını çalıştırır?

A ) Restore

B ) Ntbackup

C ) Differential

D ) Backup

2. Aşağıdakilerden hangisi veri yedekleme prosedürlerinden değildir?

A ) Yüksek

B ) Günlük

C ) Normal

D ) Kopyalama

3. Aşağıdakilerden hangisi veri yedekleme ortamı (donanımı) değildir?

A ) CD

B ) DVD

C ) CPU (işlemci)

D ) HDD(Sabit disk)

4. Yedekleme ile ilgi aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A ) Yedekleme işleminde dosya ve klasörler yedeklenebilir.

B ) Yedekleme işleminde veriler risklere karşı korunur.

C ) Yedekleme işleminde veriler sıkıştırılır.

D ) Yedekleme işleminde veri kaybı olur.

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

5. Yedekleme programıyla yapılacak işlemleri nelerdir?

6. Yedekleme prosedürlerin adları nelerdir?

7. Yedekleme programı nasıl çalıştırılır?

DEĞERLENDİRME

Çoktan seçmeli sorulara verdiğiniz yanıtları modül sonundaki cevap anahtarıyla

karşılaştırınız. Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı belirleyiniz. Yanlış

cevaplandırdığınız sorularla ilgili konuları tekrar inceleyiniz, öğrenmeye çalışınız. İnternet

veya çeşitli ders kitaplarından faydalanınız. Öğrenme faaliyeti ile ilgili olarak

öğretmenlerinizden yardım alınız.

MODÜL DEĞERLENDİRME

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

KONTROL LİSTESİ

Modül ile kazandığınız yeterliliği aşağıdaki kıstaslara göre değerlendiriniz.

DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır

Windows 9x işletim sisteminde sorun gidermede sistem araçlarını

kullanabiliyor musunuz?

Kullandığınız işletim sistemini başlatma kipinde açabiliyor

musunuz?

Farklı işletim sistemlerinin kurulumu için gerekli minimum

donanım ihtiyaçlarının neler olduğunubiliyor musunuz?

Bilgisayarınızda herhangi bir donanım tanıtılmamışsa bu sorunu

kendi başınıza çözebiliyor musunuz?

Bilgisayarınızdaki işletim sisteminin görev yöneticisini

kullanabiliyor musunuz?

Veri yedekleme işlemini gerçekleştirebiliyor musunuz?

DEĞERLENDİRME

Yaptığınız değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetlerini

tekrarlayınız.

Modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçları

uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz.

CEVAP ANAHTARLARI

ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 CEVAP ANAHTARI

Sorular Cevaplar

1 D

2 C

3 D

4 B

5 C

6 A

7 B

8 A

9 C

10 D

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI

Sorular Cevaplar

1 A

2 D

3 B

4 D

5 C

ÖĞRENME FAALİYETİ - 3 CEVAP ANAHTARI

Sorular Cevaplar

1 B

2 A

3 D

4 C

5 A

6 C

ÖĞRENME FAALİYETİ - 4 CEVAP ANAHTARI

Sorular Cevaplar

1 B

2 A

3 C

4 D

Yanıtlarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.